Yeni Peri Lapina Balığı, Maldivli bir bilim insanı tarafından tanımlanan ilk balıktır. Adını ülkenin ulusal çiçeğinden alan tür, California Bilimler Akademisi’nin küresel Resifler İçin Umut girişiminin bir parçası olarak hayat ağacına eklendi.
Maldivler kıyılarında yüzlerce balık türü bulunmuş olsa da bu ekleme Maldivli bir araştırmacı tarafından resmi olarak ilk kez tanımlanan yeni bir eklemedir. 10 Mart 2022’de ZooKeys dergisinde yayınlanan bir makalede anlatılan bilimde yeni olan Gül Reçeli Peri Lapina Balığı (Cirrhilabrus finifenmaa), aynı zamanda adını yerel Maldivce dilinden alan ilk türlerden biridir, ‘gül’ anlamına gelen ‘finifenmaa’, hem pembe tonlarına hem de ada ulusunun ulusal çiçeğine işaret eder. California Bilimler Akademisi, Sidney Üniversitesi, Maldivler Deniz Araştırmaları Enstitüsü (MMRI) ve Field Müzesi’nden bilim insanları dünyanın dört bir yanındaki mercan resiflerini daha iyi anlamayı ve korumayı amaçlayan Akademinin Resifler İçin Umut girişiminin bir parçası olarak keşif üzerinde işbirliği yaptı.
Çalışmanın ortak yazarı ve Maldivler Deniz Araştırmaları Enstitüsü Biyoloğu Ahmed Najeeb, “Maldivler’de bulunan türleri yerel bilim insanlarının, hatta Maldivler’e özgü olanların bile fazla katılımı olmadan tanımlayanlar her zaman yabancı bilim insanları olmuştur” diyor. “Bu sefer farklı. İlk kez bir şeyin parçası olmak gerçekten heyecan vericiydi, özellikle de böylesine zarif ve güzel bir tür üzerinde en iyi ihtiyologlarla birlikte çalışma fırsatına sahip olmak.”
İlk olarak 1990’larda Maldivler’in 1.000 kilometre (621 mil) güneyinde bir ada zinciri olan Chagos Takımadaları’ndan araştırmacılar tarafından toplanan C. finifenmaa’nın, tek bir yavru örneğine dayanarak tanımlanmış olan farklı bir türün (Cirrhilabrus rubrisquamis’in) yetişkin versiyonu olduğu düşünülüyordu.
Ancak bu yeni çalışmada araştırmacılar yetişkin erkeklerin rengi, balığın sırtındaki yüzgeci destekleyen her bir omurganın yüksekliği ve çeşitli vücut bölgelerinde bulunan pulların sayısı gibi çeşitli özellikleri ölçerek ve sayarak bu çok renkli harikanın hem yetişkinleri hem de gençleri üzerinde daha ayrıntılı bir inceleme yaptı. Bu veriler, genetik analizlerle birlikte C. finifenmaa’nın gerçekten eşsiz bir tür olduğunu doğrulamak için C. rubrisquamis örneğiyle karşılaştırıldı.
Daha da önemlisi bu keşif, koruma önceliklerini belirlerken çok önemli bir husus olan her bir lapinanın bilinen alanını büyük ölçüde azalttı.
Baş yazar ve Sydney Üniversitesi doktora öğrencisi Yi-Kai Tea, “Daha önce yaygın bir balık türü olduğunu düşündüğümüz şey, aslında her biri potansiyel olarak çok daha sınırlı bir dağılıma sahip iki farklı tür” diyor. “Bu, yeni türlerin ve genel olarak taksonominin tanımlanmasının koruma ve biyoçeşitlilik yönetimi için neden önemli olduğunu örneklemektedir.”
Araştırmacılar sadece türü tanımlanmasına rağmen, Gül Reçeli Peri Lapina Balığı’nın akvaryum hobisi ticareti yoluyla zaten sömürüldüğünü söylüyorlar.
Kıdemli yazar, Resifler için Umut girişimini birlikte yöneten kişi ve İhtiyoloji Akademisi küratörü doktor Luiz Rocha, “Tür oldukça bol ve bu nedenle şu anda aşırı kullanım riski yüksek olmasa da, bir balığın bilimsel bir adı bile olmadan ticarileştirilmesi rahatsız edici” diyor. Resifler için Umut girişimini birlikte yöneten kişi “Mercan resif ekosistemlerinden tanımlanacak ne kadar biyolojik çeşitliliğin kaldığını anlatıyor.”
Geçen ay Resifler İçin Umut araştırmacıları, Maldivler’in ‘alacakaranlık kuşağı’ resiflerinin ilk araştırmalarını, okyanus yüzeyinin 50 ila 150 metre (160 ila 500 fit) altında bulunan neredeyse keşfedilmemiş mercan ekosistemlerinde gerçekleştirerek MMRI ile işbirliğine devam ettiler. C. finifenmaa‘nın yeni kayıtları ile birlikte bilimde henüz tanımlanmamış en az sekiz potansiyel tür buldular.
Araştırmacılar için bu tür bir uluslararası ortaklık, Maldivler’in mercan resiflerini en iyi şekilde anlamak ve yenileyici bir gelecek sağlamak için çok önemlidir.
Rocha, “Kimse bu suları Maldiv halkından daha iyi bilemez” diyor. “Araştırmamız, yerel araştırmacılar ve dalgıçlarla işbirliği içinde yapıldığında daha güçlüdür. Ada ulusu ile birlikte resifleri öğrenmek ve korumak için MMRI ve Balıkçılık Bakanlığı İle ilişkimizi sürdürmekten heyecan duyuyorum.”
“Akademi gibi kuruluşlarla işbirliği yapmak, bu alandaki bilgiyi genişletmek için yerel kapasitemizi geliştirmemize yardımcı oluyor. Bu sadece bir başlangıç ve şimdiden gelecekteki projeler üzerinde birlikte çalışıyoruz” diyor Najeeb. Ortaklığımız, deniz ekosistemlerimizin keşfedilmemiş derinliklerini ve onların sakinlerini daha iyi anlamamıza yardımcı olacak. Ne kadar çok anlarsak ve ne kadar ikna edici bilimsel kanıt toplarsak, onları o kadar iyi koruyabiliriz.”[1]Stunning New Species of Fish Discovered: The Rose-Veiled Fairy Wrasse[2]Öne çıkarılan görsel
[cite]
Kaynaklar ve İleri Okuma
| ↑1 | Stunning New Species of Fish Discovered: The Rose-Veiled Fairy Wrasse |
|---|---|
| ↑2 | Öne çıkarılan görsel |
