Herkesin acılı yiyeceklere karşı farklı bir toleransı vardır – bazıları yanmayı severken, diğerleri buna dayanamaz. Ancak acılı yiyeceklerin sağlığınız üzerinde olumlu ya da olumsuz bir etkisi olup olmadığına dair bilimsel fikir birliği oldukça karışıktır.
Eylül 2023’te 14 yaşında bir çocuk, viral “one chip challenge” kapsamında acı bir biber tükettikten sonra hayatını kaybetti. Paqui One Chip Challenge’da dünyanın en acı biberleri arasında yer alan Carolina Reaper ve Naga Viper biberleri kullanılıyor.
Çocuğun ölümü sağlık yetkilileri tarafından hala inceleniyor olsa da bu meydan okumalarda kullanılan acı cipslerden bazılarının mağazalardan kaldırılmasını sağladı.
Bir epidemiyolog olarak, acı yiyeceklerin insanların sağlığını nasıl etkileyebileceği ve inflamatuar bağırsak hastalığı gibi kronik hastalıklarla ilişkili semptomları potansiyel olarak nasıl kötüleştirebileceği ile ilgileniyorum. Ayrıca, acı yiyecekler de dahil olmak üzere diyetin bir kişinin yaşam süresini nasıl artırabileceği veya azaltabileceği ile de ilgileniyorum.
Acılı Yiyeceklerin Cazibesi
Acılı yiyecekler, Asya körileri, Tex-Mex yemekleri veya Macar paprikası gibi baharatlardan bol miktarda lezzet alan yiyecekleri ifade edebilir. Aynı zamanda acı biberlerde farklı derecelerde bulunan kimyasal bir bileşik olan kapsaisinden kaynaklanan fark edilebilir ısıya sahip gıdaları da ifade edebilir.
Bir biberin kapsaisin içeriği arttıkça, sıcak olma hissini ölçen Scoville ölçeğindeki sıralaması da artar.
Kapsaisin, memelilerde belirli biyolojik yolları harekete geçirdiği için acı tadı verir – sıcaklığın harekete geçirdiği yolların aynısı. Acılı yiyecekler tarafından üretilen acı, vücudun endorfin ve dopamin salgılamasına neden olabilir. Bu salınım rahatlama hissi ve hatta bir dereceye kadar coşku yaratabilir.
ABD, İngiltere ve diğer ülkelerde, aşırı biber çeşitleri de dahil olmak üzere acılı yiyecekleri her zamankinden daha fazla insan tüketiyor.
Acı biber yeme yarışmaları ve benzer “acılı yemek meydan okumaları” yeni değil ancak acılı yemek meydan okumaları – acı seviyesi ve sosyal medyadaki popülerlik açısından – daha da kızıştı.
Kısa Vadeli Sağlık Etkileri
Aşırı acılı gıdalar tüketmenin kısa vadeli etkileri, hoş bir ısı hissinden dudaklarda, dilde ve ağızda hoş olmayan bir yanma hissine kadar değişir. Bu gıdalar ayrıca çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıklarına, baş ağrılarına ve kusmaya neden olabilir.
Acı yiyecekleri yemek rahatsızlık veriyorsa veya migren, karın ağrısı ve ishal gibi rahatsız edici semptomlara neden oluyorsa, muhtemelen bu yiyeceklerden kaçınmak en iyisidir. Acı yiyecekler, örneğin iltihaplı bağırsak hastalıkları olan kişilerde bu semptomlara neden olabilir.
Acı yiyeceklerle ilgili zorluklara rağmen, dünya genelinde birçok insan için acı yiyecek tüketimi, coğrafya ve kültürden etkilenen uzun vadeli bir yaşam tarzının parçasıdır.
Örneğin, acı biberler sıcak iklimlerde yetişir, bu da bu iklimlerdeki birçok kültürün yemeklerinde neden acılı gıdalar kullandığını açıklayabilir. Bazı araştırmalar acılı gıdaların gıda kaynaklı hastalıkların kontrolüne yardımcı olduğunu öne sürmektedir ki bu da acı gıdalara yönelik kültürel tercihleri açıklayabilir.
Fikir Birliği Eksikliği
Beslenme epidemiyologları uzun yıllardır uzun süreli acılı gıda tüketiminin potansiyel riskleri ve faydaları üzerinde çalışmaktadır. Acılı gıda tüketimi ile ilgili olarak incelenen sonuçlardan bazıları obezite, kardiyovasküler hastalık, kanser, Alzheimer hastalığı, mide ekşimesi ve ülser, psikolojik sağlık, ağrı hassasiyeti ve tüm nedenlere bağlı ölüm olarak da adlandırılan herhangi bir nedenden kaynaklanan ölümdür.
Bu çalışmalar, mide ekşimesi gibi bazı sonuçların acılı yiyecek tüketimiyle daha güçlü bir şekilde bağlantılı olduğu karışık sonuçlar bildirmektedir. Gelişen bir bilimden beklenebileceği gibi, bazı uzmanlar bu sağlık etkilerinin bazıları hakkında diğerlerinden daha emin.
Örneğin, bazı uzmanlar acılı yiyeceklerin mide ülserine neden olmadığını güvenle ifade ederken, mide kanseri ile ilişkisi o kadar net değildir.
Bir çalışma popülasyonunda kalp hastalığı, kanser ve diğer tüm ölüm nedenleri göz önünde bulundurulduğunda, acılı yemek yemek erken ölüm riskini artırır mı yoksa azaltır mı?
Şu anda, geniş popülasyon temelli çalışmalardan elde edilen kanıtlar, acılı yiyeceklerin bir popülasyonda tüm nedenlere bağlı ölüm riskini artırmadığını ve aslında riski azaltabileceğini göstermektedir.
Ancak, bu çalışmaların sonuçlarını değerlendirirken, insanların yediklerinin, fiziksel aktivite, göreceli vücut ağırlığı ve tütün ve alkol tüketimi gibi daha geniş bir dizi yaşam tarzı faktörünün bir parçası olduğunu ve bunların da sağlık üzerinde etkileri olduğunu unutmayın.
Araştırmacılar için diyet ve yaşam tarzı faktörlerini nüfusa dayalı bir çalışmada doğru bir şekilde ölçmek kolay değildir çünkü en azından kısmen insanlar maruziyetlerini her zaman doğru bir şekilde hatırlamaz veya rapor etmezler. Bir beslenme faktörünün sağlığın belirli bir yönünü nasıl etkilediğine dair kesin bir sonuca ulaşmak için genellikle uzun yıllar boyunca yürütülen çok sayıda çalışma gerekir.
Evrimsel, kültürel ve coğrafi faktörlerin yanı sıra tıbbi, biyolojik ve psikolojik faktörlerle ilgili pek çok spekülasyon olmasına rağmen, bilim insanları hala neden bu kadar çok insanın acılı yiyeceklerden hoşlandığını ve diğerlerinin hoşlanmadığını tam olarak bilmiyor.
Ancak uzmanların bildiği bir şey var ki o da insanların, zevk uğruna acı verecek kadar acı bir şeyi kasıtlı olarak yiyen yegane hayvanlardan biri olduğudur. [1]“Spicy Food Can Be Extremely Painful, But Is It Actually Dangerous?” yazısından çevrilmiştir.
[cite]
Kaynaklar ve İleri Okuma
| ↑1 | “Spicy Food Can Be Extremely Painful, But Is It Actually Dangerous?” yazısından çevrilmiştir. |
|---|
