Andy Weir’ın 2011 yılında çok satan kitabı “Marslı”, botanikçi Mark Watney’nin Mars’ta mahsur kaldıktan sonra yiyecek yetiştirme çabalarını konu ediyor. Watney’nin ilk çabaları patates yetiştirmeye odaklanırken, Alberta Üniversitesi’nden disiplinlerarası araştırmacılardan oluşan bir ekip tarafından 54. Ay ve Gezegen Bilimleri Konferansı’nda sunulan yeni bir araştırma, gelecekte Watney gibi Mars botanikçilerinin daha iyi bir seçeneği olabileceğini öne sürüyor: Pirinç yetiştirmek.
Ekip tarafından hazırlanan özette belirtildiği gibi, “Rice Can Grow and Survive in Martian Regolith with Challenges That Could be Overcome Through Control of Stress-Related Genes” başlıklı çalışmada, Mars’ta gıda yetiştirmenin en büyük zorluklarından biri bitkiler için genellikle toksik kabul edilen perklorat tuzlarının varlığıdır. Bu tuzlar, gezegenin toprağında tespit edilmiştir.
Ekip, NASA ve Jet İtki Laboratuvarı’ndaki bilim insanları tarafından geliştirilen Mojave Mars Simülanı (MMS) adı verilen Mojave Çölü’nden çıkarılan bazaltik zengin toprağı kullanarak Mars toprağını simüle etmeyi başardı.
Ekipler, daha iyi stres tepkisi göstermelerini sağlayan genetik mutasyonlara sahip olan, kuraklık, şeker açlığı veya tuzluluk gibi streslere daha iyi yanıt verebilen bir vahşi tip ve iki genetiği düzenlenmiş pirinç çeşidini yetiştirdi.
Ekipler; daha iyi stres tepkisi göstermelerini sağlayan genetik mutasyonlara sahip olan, kuraklık, şeker açlığı veya tuzluluk gibi streslere daha iyi yanıt verebilen bir vahşi tip ve iki gen düzenlenmiş pirinç çeşidini yetiştirdi.
Bu çeşitler MMS’in yanı sıra normal bir saksı karışımında ve ikisinin bir hibritinde yetiştirildi. Bitkiler Mars simülatöründe büyüyebilmiş olsa da, saksı toprağı ve hibrit karışımda yetişenler kadar gelişmemişlerdir. Mars simulantının sadece dörtte birinin saksı toprağı ile değiştirilmesi, gelişimin iyileşmesini sağladı.
Ekip ayrıca topraktaki perklorat miktarını da deneyerek, kilogram başına 3 gramın ötesinde hiçbir şeyin büyümeyeceği eşik olduğunu, mutant suşların ise kilogram başına 1 gramda hala köklenebildiğini buldu.
Elde ettikleri bulgular, genetiği modifiye edilmiş pirincin Mars toprağında alıcı bulması için bir yol olabileceğini gösteriyor.
Sonraki adımlar, Mars Global Simulant adı verilen yeni bir Mars toprağı simülatörü ile birlikte daha yüksek tuz konsantrasyonlarına daha fazla toleransı olan diğer pirinç türlerinin deneylerini içerecek.
Araştırmanın önemli bir kısmı, perkloratın topraktan bitkiye ne ölçüde sızmış olabileceğini belirlemek olacak. Araştırmacılar ileride pirinci kapalı bir habitat odasına sokmak ve gezegenin sıcaklığını ve atmosferini taklit eden bir Mars simülasyon odasına yerleştirmek istiyorlar.
İnsanlar Mars’a yerleşse de yerleşmese de, ekibin araştırmasının Dünya’da uygulamaları olabilir. Özetin ikinci yazarı, Arkansas Uzay ve Gezegen Bilimleri Merkezi’nde doktora sonrası araştırmacı olan Abhilash Ramachandran, toprağın yüksek tuzluluğa sahip olduğu bir bölgeden Avustralyalı bir araştırmacı ile konuştuğunu ve çalışmalarını orada yiyecek yetiştirmenin potansiyel bir yolu olarak gördüğünü belirtti. “Tohumlar Mars’a gönderilmeden önce Dünya’yı karasal bir analog olarak kullanabiliriz” diye ekledi.
Çalışmanın ilk yazarı, hücre ve moleküler biyoloji alanında doktora öğrencisi Peter James Gann, projenin Ramachandran ile öğrenci birliğinde kahve içerken tanışmasıyla başladığını söyledi. “Üniversitede yeniydi ve kendi laboratuvarlarımızda yaptığımız şeyleri paylaştık. O gezegen bilimi üzerine çalıştığı ve ben de hücre ve moleküler biyoloji alanında uzmanlaştığım için bitkileri denemeye karar verdik.”
Yazarlar arasına bitki bilimleri alanında doktora sonrası araştırmacı olan Yheni Dwiningsih, Honors College’da lisans öğrencisi Dominic Dharwadker ve Arkansas Üniversitesi Sistemi Tarım Bölümü’nde görev alan Profesör Vibha Srivastava’da katıldı.
Gann, Ramachandran ile yaptığı ilk görüşmenin sonuçlarından memnun. “Bir fincan kahve ya da bir bardak bira eşliğinde yabancılarla konuşarak da ilgili ve ilginç araştırmalar ortaya çıkabilir” dedi ve ekledi: “Bu harika değil mi?”[1]New findings indicate gene-edited rice might survive in Martian soil[2]Öne çıkan görsel
[cite]
Kaynaklar ve İleri Okuma
| ↑1 | New findings indicate gene-edited rice might survive in Martian soil |
|---|---|
| ↑2 | Öne çıkan görsel |
