İnsanların egzersiz yapmayı seçtikleri saat, yağ kaybı sonuçlarını etkileyebilir.
Egzersiz genel sağlıkta önemli bir rol oynar. Kişinin egzersiz yapması için günün en iyi saatinin ne olduğu konusunda hala çok fazla tartışma vardır.
Araştırmacılar bir fare modeli aracılığıyla sabah egzersiz yapmanın, akşam egzersiz yapmaya kıyasla yağ yakımını artırmaya yardımcı olduğunu bulmuşlardır.
Egzersiz sağlık için önemli bir rol oynar.
Sadece kilo vermeye yardımcı olmakla kalmaz. Yapılan önceki çalışmalar fiziksel aktivitenin kişinin diyabet, kardiyovasküler hastalık, felç, osteoporoz ve yüksek tansiyon gibi hastalıklara yakalanma riskini düşürmeye yardımcı olabileceğini de göstermektedir.
İnsanlar egzersiz yapmaları gerektiğini bilseler de en fazla faydayı sağlamak için egzersiz yapmak için günün en iyi saatinin ne olduğu konusunda pek çok tartışma vardır.
Örneğin Ekim 2021’de yapılan bir çalışma sabah egzersizinin obezitesi olan kişiler için daha faydalı olabileceğini bulurken Eylül 2021’de yapılan başka bir çalışma akşam egzersizlerinin fazla kilolu erkekler için daha etkili olduğunu bulmuştur.
İsveç’teki Karolinska Enstitüsü’nden araştırmacılar tarafından yapılan son çalışmaya göre, fare modellerinde sabahları egzersiz yapmanın akşamları egzersiz yapmaya kıyasla yağ yakımını artırmaya yardımcı olduğunu bulmuştur.
Çalışma yakın zamanda PNAS dergisinde yayınlanmıştır.
Günün saatleri neden önemli olabilir?
İsveç’teki Karolinska Enstitüsü Moleküler Tıp ve Cerrahi Anabilim dalı ile Fizyoloji ve Farmakoloji Anabilim dalında profesör olan ve bu çalışmanın başyazarı olan Dr. Juleen R. Zierath’a göre dahili ritimlerimizin birçoğu içsel bir moleküler saat tarafından yönetilmektedir.
“Bu saat bizim fizyolojimizi, dahili vücut sıcaklığımızı, kan basıncı tepkimizi, hormon salınımımızı ve hatta güç ve uyanıklılığımızı büyük ölçüde koordine eder. Bu nedenle yaptığımız şeyi -örneğin günlük egzersiz rutinimizi- bu saatte uyumlu hale getirebilirsek sağlık yararına ince ayar yapabiliriz.”
Adipoz (Yağ) dokusunun ölçümü
Bu çalışma için Dr. Zierath ve ekibi, farelerin adipoz dokularını gün içinde iki kez yüksek yoğunluklu egzersiz seanslarından sonra incelediler -sabah ve akşam geç saatlerde.
Analiz üzerine araştırmacılar erken egzersizin yağ dokusunun parçalanmasında rol oynayan genlerin ifadesini ve daha yüksek metabolik hız ile ilişkili diğer bazı işlevleri artırdığını bulmuşlardır.
“Erken aktif faz egzersizi yağ yakma, ısı üretimi ve kan damarı üretimi ile ilgili genlerin ifadesini artırdı.” dedi Dr. Zierath.
Bu değişiklikler fazlar arasında egzersize bağlı hormon seviyeleri benzer olduğunda bile meydana geldi. Bu vücut yağının egzersizle indüklenen hormonlara duyarlılığının fiziksel aktivitenin gerçekleştirildiği günün saatine bağlı olarak değişebileceği anlamına gelir.
Bilim insanları bu artan metabolizma belirtilerini yalnızca sabahları egzersiz yapan farelerde buldular.
“İnsanlarda sabah geç saatlerde yapılan egzersize karşılık gelen aktif faz egzersizinin, yağ hücrelerinde metabolizmayı hızlandırma üzerinde bu kadar derin bir etkiye sahip olmasına şaşırdık. Başlangıçta günün saatine bağlı bu etkinin beslenme durumundan kaynaklandığını düşündük.” -Dr. Juleen Zierath
“Ancak daha sonra, daha yüksek metabolik hızın gen imzasının gıda alımından etkilenmediğini doğruladık.” dedi.
Sonraki Adımlar: İnsan üzerinde denemeler
Bu araştırma için bir sonraki adımlarının ne olacağı sorulduğunda Dr. Zierath, mevcut çalışmanın sınırlamasının çalışmanın yalnızca sağlıklı farelerde yapılması olduğunu söyledi.
“Bir sonraki adımımız, (sağlıklı) kilolu veya obez kadın ve erkeklerde benzer bir çalışma yapmak. Bulgularımızın, egzersizin metabolizma üzerindeki iyi bilinen faydalarına ince ayar yapmak için uygulanıp uygulanamayacağını anlamak önemlidir.” diye devam etti.
“Vücudun enerji dengesi ve egzersizin sağlık yararlarını iyileştirmek için doğru zaman önemli gibi görünüyor ancak bulgularımızın insanlarla ilgisi hakkında gücenilir sonuçlara varmak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var.” -Dr. Juleen R. Zierath
“En iyi zaman” konusunda bilimsel bir anlaşma yok.
Kıdemli beyin sağlığı koçu Ryan Glatt günün saatinin bireysel sirkadiyen ritimlere -veya günün saatine göre biyolojik saatlere- dayalı olarak fiziksel aktivitenin vücudu nasıl etkilediğini ve endokrin etkileriyle ilişkili olarak gün boyunca normalde dalgalanabilecek hormonlardaki çeşitli değişiklikleri egzersiz yapmanın etkileyebileceğini kabul etti.
Bu araştırmadaki sonraki adımlar için Glatt, fare ve insan fizyolojisinde bu fark olduğu için insanlarda yürütülen bu tür bir çalışma görmek istediğini söyledi.
“Önceki çalışmalar kas kazanmak gibi sonuçlar için insanlarda bu tür çalışmalar yürütmüştür ancak günün saatleri ve sonuçlar arasındaki farklar, bazılarının beklediği kadar önemli olmayabilir. Hormonal profil, sırkadiyen ritim ve davranışsal tercihler gibi benzersiz değişkenler egzersizin ve günün saatinin etkileşimlerine aracılık edebilir.” dedi. [1]Can physical activity at the right time of day increase fat loss?
[cite]
Kaynaklar ve İleri Okuma
| ↑1 | Can physical activity at the right time of day increase fat loss? |
|---|
