Şehir Işıkları ve Yıldızlar Neden Parlıyor?

Şehir ışıklarının uzaktan neden ışıldadığını hiç merak ettiniz mi? Ya da yıldızlar neden gece
gökyüzünde titreşiyor?

Açık ve karanlık bir gecede, titreşiyor ve parlaklıkları değişiyormuş gibi görünen binlerce yıldız görebilirsiniz. Her ne kadar öyle gözükse de ışıklar gerçekten titremiyor veya yanıp sönmüyorlar. Aslında bu durum, güneşli bir günde havuz tabanında oluşan desenle neredeyse aynı sebebe sahiptir. Işıkların gözümüze böyle titrer gibi gözükmesinin sebebi sintilasyon (kırpışım) olayıdır ve uzaktaki bir nesnenin konumu ve rengindeki hızlı değişiklikleri ifade eder.

Yıldız ışığının biraz düzensiz gitmesine neden olan, Dünya atmosferindeki havanın (veya türbülansın) hareketidir. Atmosferin içinde sıcaklık ve basınç değerleri birbirinden farklı olan birçok bölge mevcuttur. Sıcak ve soğuk hava araya girer ve yıldızdan atmosfere doğru yol alırken bu bölgelerin içinden geçip her sıcaklık veya basınç değişiminde ufak bir kırılmaya uğrar. Bu kırılmalar, ışık ışınlarının gözümüze dümdüz gelmesi yerine küçük zikzaklar çizerek gelmesine sebep olur. Yani bir kaynaktan çıkan ışınlar farklı yollar izleyerek gözümüze ulaşır.

Işınların gözümüze gelirken izlediği yol, ufak da olsa devamlı değişime uğradığı için ışık
kaynağından çıkan ışınların bazen gözümüze isabet etmemesine neden olur. Bu da
gözümüze düşen ışın miktarını etkiler. İşte bu yüzden gece uzaktaki noktasal bir ışık
kaynağına baktığımızda gözlerimiz onu yanıp sönüyor olarak algılar.

Ufka daha yakın olan yıldızlar, gece gökyüzünde daha yüksekteki diğer yıldızlardan daha
fazla titriyormuş gibi görünür; siz ve yüksekte olan bir yıldız arasında çok daha fazla atmosfer katmanı vardır. Ay ve diğer gezegenler gibi Dünya’ya daha yakın olan büyük astronomik nesneler, bizimle onlar arasında çok fazla atmosfer olmadığı için yanıp sönüyor gibi görünmez.

Titreme veya yanıp sönme, rüzgarların nasıl hareket ettiğini gösteren titreşimle ile hava
durumunu tahmin etmede de rol oynar. Atmosferdeki gerçekten zorlu gecelerde, yıldızlar
zıplıyormuş gibi görünebilir, bu da astronomlar için bir hayal kırıklığıdır. Gökbilimciler, dürbün üzerindeki birçok küçük aynanın atmosferik bozulmalara izin verecek şekilde sürekli olarak ayarlandığı uyarlanabilir optikler kullanarak titremenin üstesinden gelmeye
çalışırlar. Profesyoneller, türbülansın neden olduğu sorunlardan kaçınmak için Dünya’nın
yörüngesinde dönen teleskopları da kullanabilirler.

Şehir ışıkları aynı teori üzerinde çalışır. Şehir ışıkları, bölgedeki sıcaklığa, atmosferik
yoğunluklara ve neme (yağmur veya nem gibi) bağlı olarak titreşime sebep olan gazlar
tarafından bozulur. Bazı şehir ışıkları, atmosferik bozulmaların çok düşük olduğu yerlerde hiç yanıp sönmez ve diğer şehirler oldukça parlak ışıklarıyla bilinir.

Bir dahaki sefere gece dışarı çıktığınızda yukarı bakın ve atmosferde neler olup bittiğini tahmin etmeye çalışın. ^[1]Why Do City Lights And Stars Twinkle?^[2]Yıldızlar ve Uzaktaki Şehir Işıkları Neden Göz Kırpar, Yanıp Söner ve Işıldar?

[cite]