Böcek yiyebilir misiniz? Bu konuda bilmeniz gerekenler…

Entomofaji veya böcek yeme, tarih öncesi zamanlara kadar uzanan bir beslenme çeşididir. Çekirge türlerinden olan Cırcır böcekleri, insanların gıda olarak tükettiği en yaygın böceklerden biridir. Cırcır böceği proteini içeren ürünler özellikle sürdürülebilir protein kaynağını tercih eden tüketicilerin talebi nedeniyle gün geçtikçe daha popüler olmaktadır. Cırcır böcekleri gibi böceklerden elde edilen besinler özellikle protein açısından zengindir ve sığır eti gibi diğer protein kaynaklarından daha sürdürülebilir olabilir. Ancak bazı insanlar gıda güvenliğinden endişe duydukları için cırcır böceği yeme konusunda pekte rahat değildir.

İnsanlar neden böcek yer?

• Afrika, Asya ve Latin Amerika’da böcek yemek geleneksel kültürlerin bir parçasıdır.
• İnsanlar yaklaşık 2.100 böcek türünü yiyecek olarak tüketiyor ve bunların içinde cırcır böcekleri dünya çapında en yaygın olanıdır.
• Böcekler ucuz, sürdürülebilir ve üretimi kolay bir besin kaynağıdır ve özellikle protein açısından zengindirler.
• Cırcır böcekleri özellikle gıda güvenliği kurallarının düşük seviyede olduğu ülkelerde ve sığır, kümes hayvanları ve balık gibi diğer hayvansal protein kaynaklarının yetersiz olduğu ülkelerde daha fazla tüketilmektedir.
• Araştırmalar, Batılı ülkelerdeki insanların böcekleri kirli veya potansiyel olarak tehlikeli olarak görme eğiliminde oldukları için böcekleri yemek olarak kullanma konusunda rahat olmadıklarını göstermektedir.
• Bununla birlikte, gün geçtikçe Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’da daha fazla insan gıda firmaları tarafından üretilen protein tozları ve protein barları gibi böcek kaynaklı, kullanıcı dostu ürünleri daha fazla tüketmektedir.

Cırcır böceği yemenin faydaları nelerdir?

• İnsanların besin kaynağı olarak cırcır böceklerini kullanmalarının temel nedeni, başta protein olmak üzere birçok besin açısından zengin olmalarıdır. Hatta yakın zamanda yayınlanan bir çalışmada yenilebilir cırcır böceklerinin çoğunun keçi, tavuk ve domuz eti gibi daha yaygın hayvansal protein kaynaklarından daha yüksek protein içeriğine sahip olduğunu göstermiştir.
• Araştırmalar vücudumuzun cırcır böceklerinden alınan proteinleri yumurta, süt veya sığır etinden alınan proteinlere göre biraz daha az sindirebildiğini göstermiştir. Bununla birlikte, vücudumuzun cırcır böceği proteinlerini; pirinç ve mısır gibi popüler bitki temelli protein kaynaklarından çok daha iyi sindirdiğini de göstermiştir.
• Cırcır böceklerinin 100 gramlık porsiyon başına 13,2-20,3 gram gibi yüksek protein sağladığını saptamıştır.
• İlginç bir şekilde, bazı cırcır böceği türleri tam protein kaynaklarıdır, yani dokuz temel amino asidin tümünü ideal oranlarda içerirler.
• Cırcır böcekleri proteine ek olarak yağ, kalsiyum, potasyum, çinko, magnezyum, bakır, biyotin, pantotenik asit ve demir de dahil olmak üzere diğer birçok besin maddesince zengindir.
• Yemek için cırcır böcekleri gibi böcekleri yetiştirmek, tavuk, domuz ve sığır gibi hayvanları yetiştirmekten daha sürdürülebilir ve çevre dostu olabilir. Örneğin, üretilen yenilebilir protein birimi başına etlik piliçlerin cırcır böceklerinden %89 daha yüksek sera gazı emisyonu oluşturduğunu göstermiştir.
• Aynı zamanda, cırcır böceği tozu tüketen kişilerde, kontrol grubuyla kıyaslandığında, iltihaplı bağırsak durumu ile ilişkili olan tümör nekroz faktör alfa (TNF-α) azalmıştır.

Cırcır Böceği yemenin riskleri var mıdır?

•  Böcekler binlerce yıldır gıda olarak kullanılmaktadır ve dünyanın birçok yerinde yaygın olarak tüketilmektedir. Ancak böcekleri yemek bazı güvenlik endişelerini de beraberinde getirmektedir.
• 2019 yılında yapılan bir çalışmada, 75’i cırcır böceği çiftliği olmak üzere Orta Avrupa’daki 300 ev böcek çiftliğinden ve evcil hayvan mağazasından böcek örnekleri analiz edilmiş ve bu çiftliklerinin %81’inden fazlasında parazit saptanmıştır. Bu vakaların %30’unda araştırmacılar, insanlarda hastalığa neden olabilecek parazitler bulmuştur.

Bu durum böcek yemenin kesinlikle tehlikeli olduğu anlamına gelmez. Basitçe, hayvan yemek gibi, böcek yemenin de sizi hasta etme potansiyeline sahip olduğuna işaret etmektedir. Bu nedenle, böcek çiftlikleri yiyecek için üretim yapıyorlar ise katı güvenlik yönergeleri uygulanarak kontrollü üretim yapmaları sağlanmalıdır ^[1]healthline.com^[2]Magara O.J.H et al (2020) Edible Crickets (Orthoptera) Around the World: Distribution, Nutritional Value, and Other Benefits—A Review. Front Nutr. Published online 2021 Jan 12. … Continue reading^[3]Eili Skrivervik. (2020) Insects’ contribution to the bioeconomy and the reduction of food waste. Heliyon. 2020 May; 6(5): e03934. online 2020 May 11. doi: 10.1016/j.heliyon.2020.e03934^[4]Barton, A., Richardson, C.D., McSweeney, M.B. (2020) RConsumer attitudes toward entomophagy before and after evaluating cricket (Acheta domesticus)-based protein powders. J Food Sci, 85(3):781-788. … Continue reading^[5]Galecki, R., Sokol, R. (2019) A parasitological evaluation of edible insects and their role in the transmission of parasitic diseases to humans and animals. Plos One, … Continue reading^[6]Ribeiro, J.C., Cunha, L.M., Sousa-Pinto, B., Fonseca, J. (2017) Allergic risks of consuming edible insects: A systematic review. Molecular Nutrition & Food Research, doi.org/10.1002/mnfr.201700030^[7]Öne Çıkan Görsel: rmhp.org.