Yeni bir çalışma; birçok bitkide bulunan doğal bir bileşiğin, ortaya çıkan küresel bir sağlık tehdidi olan Candida auris‘in en öldürücü türleri de dahil olmak üzere ilaca dirençli Candida mantarlarının büyümesini engellediğini ortaya koydu. ACS Infectious Diseases dergisi, Emory Üniversitesindeki bilim insanları tarafından yürütülen keşfi yayımladı.
Laboratuvarda yapılan deneyler, PGG olarak bilinen ve suda çözünebilen bir tanen olan doğal bileşiğin dört farklı Candida fungusu türünün büyümesini %90 oranında engellediğini ortaya koydu. Araştırmacılar ayrıca PGG’nin büyümeyi nasıl engellediğini de keşfetti: Demir moleküllerini yakalayarak fungusları temel bir besin maddesinden yoksun bırakmak.
Funguslara saldırmak yerine onları aç bırakan PGG mekanizması, mevcut antifungal ilaçların aksine daha fazla ilaç direnci gelişimini teşvik etmemektedir. Laboratuvar deneyleri de PGG’nin insan hücrelerinde minimum toksisite gösterdiğini ortaya koymuştur.
Çalışmanın kıdemli yazarı ve Emory Tıp Fakültesi Dermatoloji Bölümü ve İnsan Sağlığı Araştırmaları Merkezi’nde Yardımcı Doçent olan Cassandra Quave, “İlaca dirençli fungal enfeksiyonlar giderek büyüyen bir sağlık sorunu ancak ilaç geliştirme hattında çok az yeni antifungal var” dedi. “Bulgularımız, ölümcül Candida auris’in neden olduğu enfeksiyonlar da dahil olmak üzere bu enfeksiyonlarla başa çıkmak için yeni bir potansiyel yaklaşım sunuyor.”
C. auris‘in genellikle birden fazla ilaca dirençli olması ve yüksek ölüm oranına neden olması, Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezlerinin (CDC) bu hastalığı ciddi bir küresel sağlık tehdidi olarak nitelendirmesine yol açmıştır.
Çalışmanın ilk yazarı ve Emory’nin moleküler sistemler ve farmakoloji programında yüksek lisans öğrencisi olan Lewis Marquez, “Bu gerçekten kötü bir mikrop,” dedi. “C. auris ile enfekte olan insanların %30 ila %60’ı ölümle karşı karşıya kalıyor.”
Yükselen Bir Tehdit
Candida genellikle ciltte ve sağlıklı insanların sindirim sisteminde bulunan bir mayadır. Candida albicans gibi bazı türler zaman zaman kontrolden çıkar ve insanlarda hafif enfeksiyonlara neden olur.
Daha ciddi vakalarda Candida vücudun derinlerine nüfuz edebilir ve kan dolaşımında veya böbrek, kalp veya beyin gibi organlarda enfeksiyonlara neden olabilir. Birçok hastahane hastası da dahil olmak üzere bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler, hızla ilaç direnci geliştiren invazif Candida enfeksiyonları açısından en fazla risk altında olan kişilerdir.
2007 yılında Japonya’da bir hastane hastasında yeni Candida türü olan C. auris tespit edilmiştir. O tarihten bu yana C. auris, dünya çapında bir düzineden fazla ülkede sağlık hizmetleriyle ilişkili salgınlara neden olmuş ve yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’nde 3.000’den fazla klinik vaka bildirilmiştir.
İlaç Keşfine “Doğal” Bir Yaklaşım
Quave bir etnobotanisttir ve günümüz ilaçları için umut verici yeni adaylar aramak amacıyla geleneksel insanların bitkileri tıp için nasıl kullandıklarını incelemektedir. Laboratuvarı, dünyanın dört bir yanındaki bölgelerden toplanan 750 türden elde edilen 2.500 botanik ve fungal doğal ürünü içeren Quave Doğal Ürün Kütüphanesi’nin küratörlüğünü yapmaktadır.
Quave, “Potansiyel yeni antimikrobiyalleri belirlemek için rastgele bir yaklaşım benimsemiyoruz” dedi. “Geleneksel ilaçlarda kullanılan bitkilere odaklanmak, biyoaktif moleküllere hızlı bir şekilde ulaşmamızı sağlıyor.”
Quave laboratuvarı daha önce, Amazon’daki geleneksel şifacılar tarafından yüzyıllardır cilt enfeksiyonlarını ve diğer bazı rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılan bir bitki olan Brezilya biber ağacının meyvelerinin, ilaca dirençli staf bakterilerini etkisiz hale getiren flavon bakımından zengin bir bileşik içerdiğini bulmuştu.
Quave laboratuvarı tarafından yapılan araştırmalarda, Brezilya biber ağacının yapraklarının daha önceki araştırmalarda antibakteriyel, antikanser ve antiviral aktiviteler gösteren bir bileşik olan PGG içerdiği de bulunmuştu.
Örneğin Quave laboratuvarı tarafından 2020 yılında yapılan bir çalışmada, PGG’nin insanları enfekte eden ve CDC tarafından beş acil tehditten biri olarak sınıflandırılan bir bakteri olan Karbapenem dirençli Acinetobacter baumannii’nin büyümesini engellediği görülmüştür.
Florida’da istilacı bir ot olan Brezilya biber ağacı, zehirli sarmaşık familyasının bir üyesidir.
Quave, “PGG, bu bitki familyasının üyelerinden elde edilen bitki bileşiklerine yönelik laboratuvar analizlerimizde tekrar tekrar ortaya çıktı” diyor. “Gerçekten nemli ortamlarda gelişen bu bitkilerin bir dizi patojenle savaşacak moleküller içermesi mantıklı.”
Deneysel Sonuçlar
Quave laboratuvarı, PGG’nin Candida‘ya karşı antifungal aktivite gösterip göstermeyeceğini test etmeye karar kıldı.
Laboratuvarda yapılan deneyler, PGG’nin dört Candida türünden 12 suşta büyümenin yaklaşık %90’ını engellediğini göstermiştir: C. albicans, çoklu ilaç dirençli C. auris ve diğer iki çoklu ilaç dirençli albicans olmayan Candida türü.
PGG, demir bağlama özellikleriyle bilinen büyük bir moleküldür. Araştırmacılar bu özelliğin antifungal aktivitedeki rolünü test ettiler.
Marquez, “Her PGG molekülü beş demir molekülüne kadar bağlanabilir,” diye açıkladı. “Bir kaba PGG moleküllerinin tutma kapasitesinin ötesinde daha fazla demir eklediğimizde, funguslar bir kez daha normal şekilde büyüdü.”
Kap deneyleri ayrıca PGG’nin insan böbrek, karaciğer ve epitel hücreleri tarafından iyi tolere edildiğini gösterdi.
Marquez, “İnsan hücrelerindeki demir genellikle serbest demir değildir,” dedi. “Genellikle bir proteine bağlıdır ya da enzimlerin içinde tutulur.”
Potansiyele Sahip Bir Topikal Tedavi
PGG üzerine yapılan önceki hayvan çalışmaları, molekülün hızla metabolize olduğunu ve vücuttan atıldığını ortaya koymuştur. Araştırmacılar, dahili bir tedavi yerine, PGG’nin topikal bir antifungal olarak potansiyel etkinliğini araştırıyorlar.
Marquez, “Bir kateterin veya başka bir tıbbi aletin yerleştirildiği bir hastanın cildinde Candida enfeksiyonu ortaya çıkarsa, topikal bir antifungal enfeksiyonun yayılmasını ve vücuda girmesini önleyebilir” dedi.
Bir sonraki adım olarak, araştırmacılar PGG’yi farelerde fungal deri enfeksiyonları için topikal bir tedavi olarak test edecekler.
Bu arada Quave ve Marquez, fungus enfeksiyonlarının azaltılmasında PGG kullanımı için geçici bir patent başvurusunda bulundu.
Quave, “Bunlar henüz araştırmanın ilk günleri, ancak takip etmek istediğimiz bir başka fikir de PGG’nin geniş spektrumlu bir mikrobiyal olarak potansiyel kullanımı” dedi. “Savaş yaraları gibi akut yaralanmalardan kaynaklanan birçok enfeksiyon polimikrobiyal olma eğilimindedir. Bu nedenle PGG belki de bu durumlarda yararlı bir topikal tedavi olabilir.” [1]Natural compound found in plants inhibits deadly fungi
[cite]
Kaynaklar ve İleri Okuma
| ↑1 | Natural compound found in plants inhibits deadly fungi |
|---|
