Chicago Üniversitesi Pritzker Moleküler Mühendislik Okulu’ndan araştırmacılar, fare modeli aracılığıyla “invers aşı” adı verilen yeni bir aşı türü geliştirdiklerini söylüyor.
Yeni aşı, farelerde bağışıklık sisteminin geri kalanını tamamen kapatmadan multipl skleroz, tip 1 diyabet ve Crohn hastalığı gibi otoimmün hastalıkları tamamen tersine çevirmeyi başardı.
Dünya çapında tahminen her 10 kişiden 1’inde otoimmün bir hastalık vardır. Bu, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücuttaki sağlıklı hücrelere ve dokulara saldırdığı bir durumdur.
Genel olarak konuşursak, şu anda otoimmün hastalıkların tedavisi yoktur. Doktorlar, bazen “cilt kızarıklıkları” olarak da adlandırılan semptomları kontrol altına almak için ilaçlar, ameliyat ve yaşam tarzı değişiklikleri dahil olmak üzere çeşitli yöntemler kullanır.
Araştırmacılar hala otoimmün hastalıkların ana nedenlerini bilmiyorlar. Ancak genetiğin, çevresel faktörlerin ve belirli viral enfeksiyonlara maruz kalmanın kişinin riskini artırabileceğini biliyorlar.
Bu çalışma yakın zamanda Nature Biomedical Engineering dergisinde yayımlandı.
İnvers aşı nasıl çalışır?
Bu çalışma sırasında araştırmacılar, invers aşı adı verilen yeni bir aşı türü geliştirdiler.
Chicago Üniversitesi Pritzker Moleküler Mühendisliği Okulu’nda Doku Mühendisliği Profesörü ve bu çalışmanın başyazarı Dr. Jeffrey Hubbell’e göre, düzenli bir aşı, enfekte hücreleri öldürebilen ve antikorlar üretebilen hücreler oluşturmak için bağışıklık hücresi aktivasyonunu indükliyor. Kendilerine bulaşacak virüslere bağlanıp etkisiz hale getirebiliyor.
Hubbell, Medical News Today‘e şöyle açıkladı: “İnvers aşı, bu tür bağışıklığı ortadan kaldırabilir.”
“Otoimmün bir hastalıkta, yanlışlıkla kişinin kendi hücrelerine saldırmak üzere lisanslanan bağışıklık hücrelerini devre dışı bırakabilen ve hatta düzenleyici T hücreleri adı verilen bağışıklığı daha da baskılayacak şekilde hareket edebilen hücreler üreten invers aşılar arıyoruz” dedi.
İnvers aşının kullanılmasıyla bilim insanları bunu vücudun tüm bağışıklık sistemini kapatmadan yapmayı başardılar.
Hubbell, “Şu anda otoimmün hastalıklar, otoimmün hastalığa özgü bağışıklık modülasyonu yerine, spesifik olmayan bağışıklık baskılaması yaratacak şekilde tedavi ediliyor” dedi.
“Ayrıca, bu bağışıklık baskılayıcı yaklaşımların kronik olarak uygulanması gerekir, oysa aşı yaklaşımının kalıcı olma ve eğer dayanıklılık çok iyiyse tedavi edici olma potansiyeli vardır” diye ekledi.
İnvers aşının test edilmesi
Bu çalışma için Hubbell ve ekibi, otoimmün ensefalomiyelit adı verilen multipl skleroz benzeri bir hastalığın fare modelini kullandı.
Her iki durumda da, bağışıklık sistemi yanlışlıkla omurilik ve beyindekiler de dahil olmak üzere vücudun sinirleri çevresinde koruyucu bir kılıf oluşturan miyeline saldırır.
İnvers aşı uygulandığında bilim insanları bağışıklık sisteminin miyeline saldırmayı bıraktığını bildirdi. Bu, sinirlerin doğru şekilde çalışmaya başlamasını sağladı ve farelerde hastalık semptomlarını tersine çevirdi.
Hubbell, “Vücudun otoimmüniteyi önleyecek bir dizi mekanizması var” dedi. “Böyle bir mekanizma, kendi yaşlanan ve ölen hücrelerimize karşı otoimmün tepkileri önler. Kandaki bu tür hücreler, karaciğerdeki özel hücreler tarafından temizlenir ve ölmekte olan hücre artıklarına karşı toleransı teşvik edecek ve sürdürecek şekilde işlenir.”
“Yaklaşımımızda, hem ölmekte olan hücrelerin kalıntılarına benzeyen hem de belirli bir otoimmün hastalıkta saldırıya uğrayan proteinleri taşıyan moleküller yarattık” diye ekledi. “Bu, vücudun toleransı korumak için kullandığı mekanizmalardan birini ele geçiriyor.”
Otoimmün hastalık nedir?
Sağlıklı bir bağışıklık sistemi vücudu virüs ve bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlara karşı korur.
Bazen bağışıklık sistemi yanlışlıkla vücuttaki sağlıklı doku veya hücrelerin saldırması gereken zararlı organizmalar olduğunu düşünecek şekilde programlanır. Otoimmün hastalığa neden olan şey budur.
100’den fazla otoimmün hastalık vardır. En yaygın bilinenlerden bazıları şunlardır:
- Multipl skleroz
- Tip 1 diyabet
- Romatizmal eklem iltihabı
- Lupus
- Çölyak hastalığı
- Crohn hastalığı
- Hashimoto tiroiditi
- Sjögren sendromu
- Enflamatuar bağırsak hastalığı
- Sedef hastalığı
Otoimmün hastalıklar kronik durumlardır. Her birinin kendine özgü semptomları vardır ancak çoğunda ağrı, yorgunluk, kas zayıflığı ve vücudun farklı yerlerinde iltihaplanma veya şişlik gibi ortak bazı semptomlar bulunur.
Her otoimmün hastalık bir kişiyi farklı şekilde etkilese de önceki araştırmalar, otoimmün hastalığı olan kişilerin kalp hastalığı, depresyon, organ hasarı ve kanser riskinin arttığını gösteriyor.
Otoimmün hastalık araştırmasında sonraki adımlar
Doktorların kullanabileceği otoimmün hastalıklara karşı invers bir aşıyı ne kadar çabuk görebileceğimiz sorulduğunda Hubbell, belirli koşullar için klinik testlerin zaten başladığını söyledi.
“Bu yazıda sunulan genel yaklaşım şu anda çölyak hastalığı ve multipl sklerozda klinik testlerde kullanılıyor ve bu çalışmalardan çıkacak sonuçları görmekten büyük heyecan duyuyoruz” dedi. “Laboratuvarımda multipl skleroz, tip 1 diyabet, alerjik astım ve gıda alerjisi gibi otoimmün hastalıklarda ve aynı zamanda genellikle immünojenik olan konjenital hastalıkları tedavi etmek için kullanılan ilaçlara karşı bağışıklığın önlenmesinde bunu araştırıyoruz.”
Medical News Today ayrıca Kaliforniya’daki Providence Saint John’s Sağlık Merkezi’ndeki Pasifik Nörobilim Enstitüsünde Nörolog ve Multipl Skleroz uzmanı olan Dr. Barbara Giesser ile bu çalışma hakkında konuştu.
“Bu, demiyelinizan hastalığın hayvan modelinde yapılan bir kavram kanıtı çalışmasıdır” diye açıkladı. “Bu, MS’teki sinir hasarının, bağışıklık sistemini baskılamak yerine, belirli bağışıklık hücrelerinin bir miyelin proteinine karşı ‘duyarsızlaştırılması’ yoluyla önlenebileceğini öne sürüyor. Bu, şu anda kullanımda olan bağışıklık baskılayıcı hastalık değiştirici tedavilerin bazılarında görülen bir sorun olan enfeksiyona duyarlılığı artırmama avantajına sahip olabilir.” [1]‘Inverse vaccine’ may reverse autoimmune diseases like MS, new study says
[cite]
Kaynaklar ve İleri Okuma
| ↑1 | ‘Inverse vaccine’ may reverse autoimmune diseases like MS, new study says |
|---|
