- Dünya’da 55 milyondan fazla insan demans ile yaşıyor.
- Yapılan yeni çalışmaya göre, zeytinyağını tercih etmek ölümcül demans riskinizi azaltabilir.
- Günlük diyetlerine yarım yemek kaşığı zeytinyağı ekleyen katılımcıların demanstan ölme olasılıkları %28 daha az.
- Zeytinyağı, vücut ve beyin için birçok fayda ile ilişkilendirilmektedir.
Araştırmacılar; margarin veya mayonez gibi yağların yerine, günlük zeytinyağı tüketimi ile demanstan ölme riskinin azalması arasında bir ilişki gözlemlediler.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) kaynağına göre, dünya çapında demansla yaşayan 55 milyondan fazla insan var. Demans aynı zamanda yaşlı yetişkinler arasında en çok görülen yedinci ölüm nedenidir.
Demansın önde gelen şekli, Amerika Birleşik Devletleri’nde 65 yaşın üzerindeki tahmini 6,7 milyon kişiyi etkileyen Alzheimer hastalığıdır (AD).
Bir basın açıklamasına göre; yeni çalışma, günde yarım yemek kaşığı zeytinyağı tüketen kişilerin, zeytinyağı kullanmayanlara kıyasla demanstan ölme riskinin %28 oranında azaldığını buldu.
Çalışma, kardiyovasküler hastalık veya kanser içermeyen 60.582 kadın ve 31.801 erkek için 1990’dan 2018’e kadar olan sağlık kayıtlarını analiz etti. Sağlıkları 28 yıl boyunca takip edildi.
Çalışma yazarlarına göre, sadece tek bir çay kaşığı margarin veya mayonezin zeytinyağı ile değiştirilmesi, demanstan ölme riskinin %8-14 oranında azalmasıyla ilişkilendirildi.
Çalışmanın tam sonuçları bu hafta NUTRİTİON 2023 konferansında sunulacak.
Zeytinyağı: Akdeniz diyetinde sağlık için önemli bir bileşen
Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu’nda kayıtlı bir Diyetisyen ve Beslenme Araştırma Görevlisi olan çalışma yazarı Dr. Anne-Julie Tessier, Akdeniz diyetinin çalışmaya ilham verdiğini söyledi.
Tessier, Medical News Today‘e verdiği demeçte, ”Zeytinyağının tipik bir Akdeniz diyetine eklenen birincil yağ kaynağı olduğu göz önüne alındığında, ölümcül demans ile ilişkisini incelemekle ilgilendik” dedi.
Araştırmalarında Dr. Tessier ve meslektaşları, zeytinyağının demanstan daha düşük ölüm riski ile ilişkisinin, insanların Akdeniz diyetine ne kadar yakından bağlı kaldıkları da dahil olmak üzere diyet kalitesinden bağımsız olarak devam ettiğini buldular.
Zeytinyağı bilişi nasıl geliştirebilir
Dr. Tessier, beyne faydalarıyla sonuçlanan zeytinyağının ne olduğu ile ilgili bir spekülasyon yaptı:
“Zeytinyağı, nörojenezi destekleyebilen tekli doymamış yağ asitlerindeki zengin içeriği sayesinde bilişsel sağlıkta faydalı bir rol oynayabilir. Ayrıca antioksidan aktiviteye sahip E vitamini ve polifenoller içerir.”
Araştırmaya dahil olmayan Temple Üniversitesi Alzheimer Merkezi’nde Direktör ve Profesör olan Dr. Domenico Praticò, “oleokant ve oleuropein gibi diğer bileşiklerin de faydalı olduğu düşünülüyor.”
Praticò, ”Tüm bu farklı bileşiklerin, olumlu etkilerden sorumlu tek bir elementten daha fazlasının kombinasyonu olduğunu gösteren bazı kanıtlar da var” diye ekledi.
Oleik asit beyin sağlığında rol oynayabilir
Araştırmaya dahil olmayan Auburn Üniversitesindeki Harrison ve Eczacılık Koleji’nde Profesör olan Dr. Amal Khalil Kaddoumi, zeytinyağı ve alzheimer biyobelirteçleri arasındaki bağlantıyı inceledi. 2022 çalışması zeytinyağının demans üzerindeki etkilerini değerlendirdi ancak ölümcül demansı değerlendirmedi.
Kaddoumi ve meslektaşları; zeytinyağının beyni koruyabileceğini, hafızayı geliştirebileceğini ve Alzheimer’ın biyobelirteçlerini azaltabileceğini buldu. Zeytinyağında bulunan oleik asidin etkiye katkıda bulunabileceğini öne sürüyorlar.
Kaddoumi, mnt’ye verdiği demeçte, ”EVOO [sızma zeytinyağı], EVOO-fenoliklerin etkisini vurgulayabilecek hafif bilişsel bozukluğu (MCI) olan bireylerde kan-beyin bariyeri işlevini ve farklı beyin alanları arasındaki fonksiyonel bağlantıyı güçlendirdi” dedi.
Rafine zeytinyağı veya ROO, bilişte yer alan beyin bölgelerindeki hafıza görevleri için fonksiyonel beyin aktivasyonunu arttırdı.
Yeni çalışma, zeytinyağının margarin ve mayonezden daha fazla beyin koruyucu olduğunu buldu.
Dr. Tessier, çalışmasında ölümcül demans düzeylerindeki bazı farklılıkların, “yakın zamana kadar ticari mayonez ve margarinin yapay trans yağlar içerebileceğiyle ilgili olabileceğine dikkat çekti.”
Sızma zeytinyağı: Faydaları ve hazırlanışı
Kayıtlı bir diyetisyen olan Kristin Kirkpatrick, çoğu araştırmanın — Dr. Kaddoumi’nin bir istisna olması — yalnızca EVOO’yu içerdiğini, bu nedenle faydalarıyla ilgili daha fazla veri olduğunu söyledi.
Praticò, ”Genel olarak, soğuk mekanik presle hazırlanan sızma zeytinyağı, sağlık yararları için en iyisi olarak kabul edilir” dedi.
Kirkpatrick, bu işleme yönteminin zeytinden en fazla besin maddesini koruyacağını ve ‘extra virgin’ standardı için kritik öneme sahip olduğunu belirtti.
Kirkpatrick, bazı üreticilerin maliyetlerini düşürmek için gizlice EVOO’yu diğer yağlarla karıştırdığı konusunda uyardı ve en kaliteli zeytinyağını ve onu depolamak için en iyi yöntemleri seçmek için kılavuz yayınladı.
EVOO’yu tüketmenin en sağlıklı yolu söz konusu olduğunda, Dr. Dr. Praticò, sağlık yararı için kullanmanın en iyi yolunun çiğ salatada, bir parça ekmekte vb. olduğu yaygın bir görüş olduğunu belirtti.
Bununla birlikte, zeytinyağının pişirilmesi de iyidir çünkü Dr. Kaddoumi, yüksek bir yanma noktasına sahip olduğunu ve kimyasal bileşimini değiştirecek kadar ısıtılma olasılığını az olduğunu söyledi.
Her gün ne kadar zeytinyağı tüketmelisiniz?
Praticò’ya göre günlük sağlıklı bir zeytinyağı porsiyonu günde iki yemek kaşığıdır.
Çalışmaların günde 1 ila 5 yemek kaşığı arasında değiştiğini belirten Kirkpatrick, “Hastalarıma beyin sağlığı için günde en az 3 yemek kaşığı hedeflemelerini tavsiye ediyorum.” dedi. [1]Dementia: Olive oil could boost brain health, according to new study
[cite]
Kaynaklar ve İleri Okuma
| ↑1 | Dementia: Olive oil could boost brain health, according to new study |
|---|
