Greyfurt Suyu ve İlaç Etkileşimleri

Greyfurt suyu ve ilaç etkileşimleri hakkında hayatınız boyunca mutlaka en az bir defa eczacınız sizi uyarmış veya internetten bu konuda uyarılar okumuşsunuzdur. Peki, bu olası etkileşim neden bu kadar önemli?

Turunçgillerden olan greyfurt, portakaldan biraz daha büyük bir boyuta sahip olup beyazdan sarıya, pembeden kırmızıya kadar farklı renklerde görülebilir. Kalın bir tabaka halinde olan kabuğunun altında kalan meyve, sulu ve hafif ekşidir. Ülkemizden kışın yaygın olarak tüketilen greyfurtun faydaları da saymakla bitmeyecek kadar fazla. Yapısındaki vitamin ve mineraller sayesinde oldukça besleyici bir meyve olan greyfurt, buna ek olarak yüksek oranda antioksidan içermektedir. İşte greyfurtun başlıca faydaları:

• Kan şekerini dengeler.
• Kilo korumada yardımcı olur.
• Felç riskine karşı koruma sağlar.
• Sindirim sistemini düzenler.
• Yüksek tansiyon sorununa iyi gelir.
• Dişetlerini korur.
• Cilt sağlığını destekler.
• Enfeksiyon oluşumunu önler.

Bu bilgilerin ışığında, greyfurtun birçok açıdan sağlığa faydalı bir meyve olduğu sonucuna barsak da ilaçlarla birlikte tüketildiğinde etkileşime girerek ölümle dahi sonuçlanabilen yan etkiler oluşturmaktadır. Özellikle tansiyon, kolesterol ve antihistaminik ilaçlarla görülen bu etkileşim greyfurt suyunda bulunan naringin, naringenin, furanocumarin, bergomottin ve flavonoidler tarafından gerçekleşmektedir. Bu maddeler ilacın bağırsak ve karaciğerde bulunan ilgili enzimce parçalanmasını önlemekte ve sonuçta ilacın kandaki konsantrasyonunun artışına bağlı olarak ilaç zehirlenmesi meydana gelmektedir.

İlaçlar bağırsaklarda ve karaciğerde bulunan CYP450 enzimiyle parçalanarak vücudumuzdan atılmaktadır. Bu enzimin ince bağırsaklarda bulunan P-450 3A4 isimli bir türü, greyfurt suyu içince yok olmakta ve bu nedenle de ilacın parçalanması geciktiğinden kanda birikmekte ve sonuçta ilaç zehirlenmesine neden olabilmektedir. Greyfurt suyunun bu enzim üzerindeki inhibitöre etkisi birkaç saat ile birkaç gün arasında değişmektedir. İnhibitör görevi gören bu maddelerin miktarı greyfurtun cinsi, depolama ve işleme koşullarına bağlı olarak değişmektedir.

İstenmeyen etkiler, anormal kalp ritimleri, mide kanaması, kas ağrısı, kas bozulması, böbrek hasarı, düşük tansiyon, nefes almada zorluk, sedasyon ve baş dönmesi şeklinde karşımıza çıkabilir. İlaca ve kandaki ilacın düzeyine bağlı olarak başka reaksiyonlar da meydana gelebilir.

Greyfurt suyuyla etkileşime giren yaygın ilaçlar arasında atorvastatin (Lipitor), lovastatin, simvastatin (Zocor), felodipin (Plendil) ve diğer kalsiyum kanal blokerleri, klaritromisin (Biaxin) ve loratadin (Claritin) gibi kolesterol ilaçları bulunur. Bazı immünosüpresanların böbrek hasarına neden olduğu bildirilmiştir ve greyfurt suyu ile karıştırıldığında bazı ağrı kesicilerinde solunum güçlüğüne sebep olduğu bildirilmiştir. Greyfurt suyunun bazı ilaçlar üzerindeki etkileri 24 saatten fazla sürebilir. Bu nedenle, günde yalnızca bir kez verilen bir ilacı alsanız bile, greyfurt ve greyfurt suyundan tüm tedavi süresi boyunca kaçınılmalıdır. ^[1]Greyfurt Suyuyla Etkileşime Giren İlaçlar^[2]Greyfurt Suyu ve İlaç Etkileşimleri^[3]Greyfurt nasıl tüketilmeli? Faydaları nelerdir? Yağı ve suyu neye iyi gelir?^[4]Aktay G., Hanci 1. H. ve Balseven A. 2o03. iiac EtkIlesimlen ve Hekim Sorumlulugu Sted. Gilt: 12. Sayi: 7. 261-264.

[cite]