Şekerler, bazı yiyecek ve içeceklerde doğal olarak bulunan bir tür basit karbonhidratken bazılarında katkı maddesidir. Fazla şeker tüketmek sağlık sorunlarına yol açabilir. Kilo alma riskini artırma, diyabet, diş çürükleri ve daha fazlası…
Süt ürünleri, sebzeler ve meyveler gibi birçok sağlıklı gıda ürünü doğal şeker içerir. İçerdikleri şeker, bu gıdalara tatlı bir aroma verir. Sağlığa yararlı olan bir dizi besinlerle birlikte geldikleri için, insanların bu besinleri diyetlerine dahil etmeleri oldukça önemlidir.
Bununla birlikte, üreticiler kek ve tahıllar gibi yiyeceklere ve bazı içeceklere şeker ekleme eğilimindedir. Eklenen şekerler ya da serbest şekerler, sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Doğal şeker içeren yiyecek ve içeceklerin aksine, ilave şeker içeren besinler hiçbir besin değeri sağlamazlar. Ayrıca ilave şekerler vücut tarafından çok hızlı sindirildikleri için zayıf enerji kaynaklarıdır. Çok fazla tüketmek zamanla sağlık problemlerine neden olabilir. Bu makale, eklenen şekerlerin sağlığa zararlı olmasının beş nedenini tartışıyor.
- Besin Değeri Eksikliği
Şeker faydasız bir kaloridir. Yiyeceklere ve içeceklere şeker eklemek, herhangi bir besinsel fayda sağlamadan kalori içeriğini önemli ölçüde artırır. Vücut genellikle şeker eklenmiş yiyecek ve içecekleri hızlıca sindirir. Bu durum, iyi bir enerji kaynağı olmadıkları anlamına gelir.Doğal şeker içeren ürünler farklıdır. Örneğin, meyveler ve süt ürünleri doğal şekerler içerir. Vücut bu yiyecekleri daha yavaş sindirerek onları kalıcı bir enerji kaynağı haline getirir. Bu tür ürünler ayrıca diğer besinleri de içerme eğilimindedir. Örneğin, lif ve birçok vitamin ve mineral içerirler.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ortalama bir yetişkin, eklenen şekerlerden günde yaklaşık 308 kalori alır. Bu, Amerikan Kalp Derneği’nin (AHA) kadınlar için ilave şekerlerden 100 kalori ve erkekler için 150 kalori tavsiyesinden çok daha fazlasıdır. Gereksiz kalori tüketmek, besin değeri olan diğer yiyecek ve içecekleri tüketmenin sağlığa faydalarını azaltır. Ayrıca, besin eksikliklerinin daha fazla sağlık komplikasyonuna yol açabileceği dengesizliklere de neden olabilir.
- Kilo Alımı
Aşırı diyet şekeri tüketmenin önemli bir riski kilo alımıdır. Çoğu durumda, şekerli yiyecek ve içeceklerin kalorisi yüksektir. Bu ürünlerden çok fazla tüketmek, düzenli egzersizle bile kilo alımına yol açacaktır. Aşırı diyet şekerinin kilo alımının bir nedeni olduğunu gösteren güçlü kanıtlar vardır.
Vücut genellikle ilave şeker içeren ürünleri daha hızlı sindirdiği için açlığı çok uzun süre dengelemez. Bu, gün boyunca sık sık yemeye ve genel olarak daha fazla kalori alımına yol açabilir. Şekerin açlığı düzenleyen biyolojik yolları etkileyebileceğini gösteren bazı kanıtlar da vardır. Leptin, vücudun ne kadar enerjiye ihtiyacı olduğunu belirleyerek açlığı düzenleyen bir hormondur. Leptin işleyişinin bozulması kilo alımına ve obeziteye yol açabilir.
2011 yılında sıçanlarda yapılan bir araştırma, yağ ve şeker oranı yüksek bir diyetin leptin direncine yol açabileceğini ortaya koydu. Leptin direnci, vücudun leptine doğru tepki vermediğinde ortaya çıkan bir durumdur. Araştırmacılar, şekerin diyetten çıkarılmasının leptin direncini tersine çevirdiğini buldular.
2014 yılında başka bir güvenilir kaynak çalışması, şekerli içeceklerin leptin direnci için özel bir problem olabileceğini buldu. Unutulmamalıdır ki şeker tek başına kilo alımına ve obeziteye neden olmaz. Şeker, birkaç nedenden biridir. Fazla kilolu veya obez olmak diyet, fiziksel aktivite, genetik, sosyal ve çevresel faktörler arasındaki karmaşık etkileşimin sonucudur. Bununla birlikte, bir diyette şeker miktarını sınırlamak, kilo alımını önlemenin en basit yollarından biridir.
- Diyabet
Şekerli içecekler tüketmekle tip-2 diyabeti ilerletmek arasında bir bağlantı vardır. Şekerin, şeker hastalığına neden olduğu doğru değildir. Her türlü yüksek kalorili diyet, tip-2 diyabete yol açabilir. Bununla birlikte, şeker oranı yüksek diyetlerin kalorisi yüksektir. Bu diyabet riskini artırabilir.
Şekerli içecekler özellikle problemlidir. 310.819 kişiden elde edilen verilerin meta-analizi, yüksek miktarda şekerli içecek tüketenlerin, düşük miktarda tüketenlere göre tip-2 diyabet olma riskinin %26 daha fazla olduğunu buldu. Bu çalışma, günde bir ila iki şekerli içecek arasında “yüksek tüketimi” tanımladı. Amerikan Diyabet Derneği, tip-2 diyabeti önlemek için şekerli içeceklerden kaçınılmasını önermektedir.
- Diş Çürükleri
Şeker tüketimi diş çürümesine neden olabilir; bu da çürüklerin gelişmesine olanak sağlar. Şeker yedikten sonra ağızdaki bakteriler dişlerin üzerinde ince bir plak tabakası oluşturur. Bu bakteriler, yiyecek ve içeceklerde bulunan şekerlerle reaksiyona girer. Bu reaksiyon, dişlere zarar veren bir asidin salınımını tetikler.
Vücudun bu hasarın bir kısmını kendi kendine tamir etmesi mümkündür. Bununla birlikte, şeker oranı yüksek bir diyet kalıcı hasara neden olabilir. Bu diş çürüklerine yol açabilir. Çürükler, dişler üzerinde oluşan geçirgen deliklerdir. Şeker oranı yüksek gıdaların alımını sınırlamak, diş çürüklerini önlemenin etkili bir yoludur.
- Kalp Hastalığı
Yüksek şekerli diyetler kalp hastalığı riskini artırabilir. 15 yıllık bir çalışmanın sonuçları, diyetlerine çok fazla şeker eklenmiş kişilerin, diyetlerine minimum miktarda şeker eklenmiş kişilere göre kalp hastalığından ölme olasılığının önemli ölçüde daha yüksek olduğunu göstermektedir.
Ayrıca araştırmalar, şekerli içeceklerin kalp hastalığı riskini artırmak için özellikle problemli olabileceğini gösteriyor. Bu ilişki, şekerli içeceklerin kalorilerinin yüksek olması, açlığı etkilememesi ve yetersiz miktarda enerji sağlaması nedeniyle olabilir. Açık bir bağlantı olmasına rağmen, şeker ve kalp hastalığı arasındaki ilişkiyi iyi anlamak için daha fazla araştırma gerekli olacaktır.
İLAVE ŞEKERE DİKKAT EDİLMELİ
İlave şekerler birçok şaşırtıcı üründe görülebilir. Satın almadan önce gıdaların içeriğini kontrol etmek, ilave şekerden kaçınmanın bir yoludur. Bazı gıda etiketleri, ilave şekerlerin birçok farklı adı olduğu için ilave şeker içerip içermediğini anlamayı zorlaştırmaktadır. İlave şeker için diğer isimlerin bazı örnekleri şunları içerir:
- Dekstroz
- Sükroz
- Sabır otu (agave) özü
- Maltoz
- Şeker kamışı
- Bal
- Yüksek fruktozlu mısır şurubu
- Mısır tatlandırıcısı
- Kristal fruktoz
- Buharlaştırılmış kamış suyu
Sağlıklı bir diyet sürdürmek için erkeklerin günde 36 gram ve kadınların günde 25 gramdan fazla ilave şeker tüketmemesi en iyisidir. Bu, Amerikan Kalp Derneği’nin (AHA) önerisidir. Şu anda, ABD’deki ortalama bir kişi bu sınırlardan çok daha fazlasını tüketmektedir.
Sonuç Olarak
Şeker kendi başına sağlığa zararlı değildir. Bununla birlikte, doğal bir şeker kaynağı tüketmek, sağlık için ilave şeker tüketmekten daha iyidir. Diyette fazla şeker olması, kalp hastalığı, kilo alımı ve diyabet gibi birçok rahatsızlığa neden olabilir. Gıda ürünlerinde ilave şekerlerin farkında olmak için etiketleri dikkatlice okumak önemlidir.
[1]5 reasons why sugar is bad for you
[cite]
Kaynaklar ve İleri Okuma
| ↑1 | 5 reasons why sugar is bad for you |
|---|
