Sizce Dünyanın En Çevre Dostu Ülkesi Hangisidir? – Bir Daha Düşünün

Dünyanın en çevreci ülkesi hangisidir? Bu soruyu yanıtlaması nispeten basit gibi görünse de, gerçekte sizi biraz zorlayabilir. Dünya çapındaki ulusların iklim değişikliği, çevresel hasar ve sürdürülebilirlik sorunlarıyla baş etme yöntemleri farklılık gösteriyor. Böylece cevabınız ele aldığınız soruna göre değişiklik gösterecektir. Zirvedeki ülkeler, yaşanılabilir bir dünya için neleri daha iyi yapıyor? Gelin hep birlikte inceleyelim.

George Washington Üniversitesi’nde coğrafya profesörü olan Lisa Benton-Short’a göre, ülkeleri yeşil kimlikleri ve sürdürülebilirlikleri açısından sıralamak zor bir durum. Çünkü bu konularda, mücadele çabaları da dahil olmak üzere ölçülebilecek çok sayıda karmaşık gösterge bulunuyor. Bunların arasında: iklim değişikliği, yenilenebilir enerji, yeşil alan miktarı, hava kalitesi, su kalitesi, kentsel yapılanma, eğitim düzeyi ve yoksulluk seviyeleri gibi birçok kategori mevcut. Sürdürülebilirlik elbette elektrikli araba kullanmaktan ve ormanları korumaktan daha fazlasıdır. Bundan daha geniş ve kapsamlıdır. Örneğin: Birleşmiş Milletler’in “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri” olarak adlandırdığı, doğa dostu ve yaşanılabilir bir geleceğe ulaşmak için 17 başlık altında toplam 169 hedefi bulunmakta.

Akademik merkezler, düşünce kuruluşları ve diğer kurumlar tarafından oluşturulan bu sıralamaların çoğunda en üst sıralarda Danimarka, İsveç, Almanya, Norveç, Lüksemburg, Finlandiya ve Avusturya gibi ülkeler yer almakta. Newsweek’te konuyla ilgili yapılan habere göre; Avrupa ülkeleri, iklim değişikliği, yenilenebilir enerji kullanımı gibi birçok sürdürülebilirlik alanında ABD’den çok daha ileri seviyedeler. Bu ülkelerin, çevrecilik yarışında her yıl listedeki yerleri değişkenlik gösterse de hedefleri konusunda oldukça kararlı oldukları görülüyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin sürdürülebilir çevre hedeflerinin çok azında, ilk 25 ülkenin içinde yer alması oldukça dikkat çekici bir detay. Bu durum kendini en gelişmiş ülke olarak gören Amerika hakkında çok şey söylediği, haberin detaylarında yer alıyor.

Harvey Mudd Koleji’nde siyaset bilimi ve çevre politikası profesörü olan Paul Steinberg, Newsweek’e verdiği demeçte, hiçbir ülkenin tüm çevresel ve sürdürülebilirlik konularında lider olmadığını bilmenin önemli olduğunu vurguladı. Çevreci yaklaşımda iyi durumda olduğu bilinen ülkelerin bile hala üzerinde çalışması gereken birçok sorunu var. Örneğin: Özellikle doğa dostu bir ülke olarak gösterilen Kosta Rika, kentsel hava kalitesi açısından hiçbir şekilde lider değildir. Aynı zamanda, küresel çevre politikalarında öncü olduğu sanılan Norveç, hala büyük miktarlarda petrol ihraç etmekte.

Bu nedenle en baştaki sorumuza tek bir ülke adı söyleyerek cevap vermek yerine, ülkeleri kendi içlerinde farklı alanlarda değerlendirmek daha doğru olacaktır. Uzmanlara göre, aşağıdaki ülkelerin çevre politikası ve sürdürülebilirlik söz konusu olduğunda onları belirli alanlarda lider yapan önemli özellikleri var.

Kosta Rika  – Biyoçeşitliliğin Korunması ve Yenilenebilir Enerji

Özellikle milli parklar gibi korunan alanlar söz konusu olduğunda, Kosta Rika kesinlikle dünyanın en çevre dostu ülkelerinden biri olarak kabul edilebilir. Steinberg, “Kosta Rika’yı bir çevre lideri olarak öne çıkaran, sadece parklarının kapsamı değil, aynı zamanda biyolojik çeşitliliğin korunmasında yaptığı ciddi çalışmalardır” diyor. Ülke enerjisinin yüzde 90-98’i yenilenebilir enerjiden oluşmaktadır. Aynı zamanda ülkedeki eğitim başarısının çok yüksek seviyelerde olması ele alınan konudaki liderliğine büyük katkı sunuyor.

Halk, çevre korumasını ulusal kültürlerinde yaygınlaştırmış durumda. Tico’lar (kendilerini ifade ettikleri şekliyle) biyolojik miraslarıyla büyük gurur duyuyorlar. Hiçbir ülke biyolojik çeşitliliğin korunması konusunda Kosta Rika’dan daha fazlasını yapmamıştır. Bunlar, ciddi kararlılık gerektiren halkın protestoları ve siyasi tercihleriyle birlikte zor kazanılmış başarılardır.

Danimarka – Biyoçeşitlilik, Hava Kalitesi, Sera Gazı Azaltımı, Yenilenebilir Enerji

Danimarka liderlik yarışında ‘biyoçeşitlilik ve habitat’ , ‘hava kalitesi’ kategorilerinde yüksek puanlara sahip. Rüzgar enerjisinden faydalanma açısından neredeyse dünya lideridir. Aynı zamanda sera gazı azaltımı hedeflerinde genellikle birçok sıralamanın en üstünde yer alır.

İsveç – Yenilenebilir Enerji, Doğa Dostu Çelik

Çok kapsamlı bir hidroelektrik gücüne sahip olan İsveç, dünyanın en büyük ve bu alanda en gelişmiş, ‘açık deniz rüzgar çiftliğini’ inşa etmek istiyor. Diğer çevreci önlemlerin yanı sıra doğa dostu çelik geliştirme çalışmalarına da öncülük ediyor.

Norveç – Çevreci Nakliye Sistemi

Norveç, limanlarında bulunan uluslararası nakliye gemilerinin, daha doğa dostu sistemlerle çalışması için ciddi araştırmalar yapıyor. Devlet limanlarını, çevreci nakliye sistemi anlayışının merkezi haline getirmeyi hedefliyor.

Singapur – Suyun Yeniden Kullanımı

Singapur’un, özellikle suyun yeniden kullanımı söz konusu olduğunda, birçok açıdan yenilikçi fikirlere sahip çalışmaları bulunmakta. Ülke kanalizasyona giden ve içinde her şeyi içeren atık suyunun yüzde 40’ını geri dönüştürüyor. Evet, Singapur kanalizasyon/tuvalet suyunu temiz suya dönüştürüyor. Hatta bunların bir kısmı içme suyu sisteminde kullanılıyor.

Küba – Sürdürülebilir Tarım

Küba, temel olarak, sürdürülebilir tarıma onlarca yıldır öncülük ediyor. Kübalılar, gübre, böcek ilacı ve benzeri gibi kimyasalların kullanımını azaltarak uzun süredir sürdürülebilir tarım biliminde ve uygulamasında yeniliklere imza atıyor.

Meksika –  Yerel Halkın Ormancılığı

Meksika yaptığı çalışmalar ile birçok ülkeyi, ormancılığı yerel halka bırakmaya teşvik ediyor. Ormanlarını endüstrinin tahribatından korumayı amaçlayan devlet, yerel halkı bu alanda fazlasıyla destekliyor. Halkın kontrollü uygulamalarıyla ormancılıkta sürdürülebilirliği hedefliyor.

Bolivya ve Kolombiya – Yerli Arazi Yönetimi

Bolivya ve Kolombiya gibi ülkeler, fazlasıyla büyük arazi alanlarının yönetimini yerli halka devretmiş durumda. Bu ülkeler, yerli halklarına -sömürgelerin devralmalarından bu yana- neredeyse  ilk defa bu düzeyde  arazi kullanım haklarını verdiler.

Avrupa Birliği – Elektronik Atıkların Düzenlenmesi

AB, elektronik cihazların uygun şekilde atılması konusunda, üreticiye ve tüketiciye sorumluluk veren anayasal düzenlemeler de dahil olmak üzere, e-atıkla ilgili dünyadaki en katı kurallara sahiptir.

Amerika Birleşik Devletleri Hakkında Bir Not

Amerika Birleşik Devletleri dünyadaki en büyük sera gazı emisyonu yapan ülkelerden biridir. İklim politikasına verdiği destekte tutarsız olsa da, bazı çevresel başarıları küçümsenmemelidir. Amerika sahip olduğu milli parklar konusunda rakipsizdir. Kurşunlu benzin gibi ozon tabakasına zarar veren maddeleri yasaklamada dünyaya öncülük etmiştir. Bunun yanı sıra çevresel etki değerlendirmesini icat ederek dünyanın ilk emisyon üst sınırı ve ticaret sistemini başlatmıştır. Birleşmiş Devletler’in çevre politikaları gibi konularda çalışmaları devam etse de sürdürülebilirliğin diğer birçok alanında başarılı olduğu pek söylenemez ^[1]newsweek.com.