Çığır Açan “Hangover Hapı”- Ama Bir Sorun Var!

Alkol kullananların oldukça iyi bildiği ‘Akşamdan kalma ( Hangover)’ durumu, ağır alkol tüketiminin ardından ortaya çıkan, fazlasıyla rahatsız edici fiziksel ve zihinsel semptomların bir bütünüdür. Bunlardan bazıları: Yorgunluk, baş ağrısı, ışık ve sese karşı hassasiyet, kas ağrıları ve vücudun susuz kalması sonucu çeşitli metabolik bozukluklar olarak sıralanabilir. Aynı zamanda tansiyon ve kalp hızında artış, titreme, ateş, ve depresyon gibi ciddi durumlar semptomlara eşlik edebilir. Belirtiler, metabolizmaya ve içilen alkolün miktarına göre değişkenlik gösterse de maruz kalan kişileri gündelik yaşamından alıkoyar.

İngiltere’de geçtiğimiz günlerde satışa çıkarılan bir hap, alkol kullananların hayalini kurduğu, akşamdan kalma (hangover) durumunu ortadan kaldırmayı vaat ediyor. “Myrkl” isimli hapın üreticileri tarafından, içmeden en az bir saat önce iki hap alınmasıyla, 60 dakika sonra alkolün %70 kadarının parçalanmış ve vücuttan atmaya hazır halde olacağı iddia ediliyor.

Alkol emiliminin küçük bir kısmı midede gerçekleşirken büyük bir kısmı bağırsakta gerçekleşir. Bağırsakta yavaşça emilen asetaldehit (alkolün yan ürünüdür) sistemik kan dolaşımıyla karaciğere gelir. Burada çeşitli tepkimeler sonucu, su ve karbondioksite dönüşerek vücuttan atılır. Asetaldehit, alkolden 10 ila 30 kat daha zehirlidir. İç organlara zarar verir ve “Akşamdan kalma” durumuna neden olur.

İsveç firması De Faire Medical 1990 yılından beri bu ürün üzerinde çalıştıklarını belirtiyor. Hapın içeriğinde: Probiyotik takviyesi, fermente pirinç kepeğinden üretilen “Bacillus subtilis ve Bacillus coagulans” adlı iki adet bağırsak dostu bakteri bulunuyor. Bu bakteriler doğal olarak alkolü, suya ve karbondioksite çeviriyor. Firmanın açıklamalarında asıl dikkat çeken nokta: Hapın kullanımı sonucu asetaldehitin karaciğere gelmeden direkt bağırsaklarda su ve karbondioksite parçalanıyor olması. Böylece hap, toksik maddenin kana karışmadan vücuttan atılmasını sağlıyor. Ürünün içerisinde bulunan B12 vitamini ve L-sistein gibi maddeler sayesinde alkolün yan etkileri ile savaştığını iddia ediyor.

De Faire CEO’su Håkan Magnusson, basına verdiği demeçte: Alkol kullananların ertesi güne en iyi şekilde uyanmalarını sağlayacak ürünü Birleşik Krallık’ta ve çoğu Avrupa pazarında piyasaya sürmekte olduklarını belirtti. Tarihte ilk kez, vücuttaki alkolü etkili ve en hızlı şekilde parçalayan bir ilacı üretmenin çığır açıcı düzeyde olacağının altını çiziyor.

Yapılan açıklamalarda, abartılı ifadeler olduğunu düşünen insanların aklına benzer sorular geliyor: Peki ya gerçekten hap bahsedildiği kadar etkili mi? En nihayetinden söz konusu ticari bir ürün. Tüm bu pazarlama ve reklam kokan açıklamaların iç yüzünü incelediğimizde, güvenle hapı kullanmanın doğru olmadığını görüyoruz.

Bilim Ne Diyor?

Öncelikle anlaşılıyor ki Myrkl hapı, ancak alkol mideden bağırsağa geçtikten sonra aktive olduğu için, alkolün mide üzerindeki etkisini durduramaz. Yabancı basında yer alan bilgilere göre; denekler üzerinde sadece tek bir çalışma yapılmış durumda. O da, Myrkl’ın üreticileri ve mucitleri olan De Faire Medical şirketi tarafından finanse edildi. Bu durum oldukça şüphe uyandırıcı. Yapılan çalışmada güven kırıcı noktalar mevcut. Denek olarak seçilen yirmi dört sağlıklı, genç, beyaz yetişkinden sadece 14’ünün sonuçlarını açıkladılar. Aynı zamanda, sonuçlar kişiler arasında farklılık gösterdi. Elimizde birçok cevapsız soru mevcut: Hap ten rengi koyu olan, bağırsak veya karaciğer hastalığı olan kişilerde işe yarar mı? Erkekler ve kadınlar arasında hapın etkisinde farklılıklar var mı? Yiyecek ve alkol birlikte alındığında ne olur? İlaçlar hapların etkisini değiştirir mi? Mykrl hapı, bağımsız kuruluşlar tarafından detaylı incelemelere muhtaç görünüyor. Tüm bunlara rağmen, haplar eczaneden değil firmanın internet sitesinden satışa çıktı ve ülkede yoğun talep görmüş durumda.

Ancak sizlere iyi bir haberimiz var. Kanınıza ve karaciğerinize giren alkol miktarını azaltabilecek, gezegenin her yerinde bulunan, uygun fiyatlı başka bir seçenek mevcut. O da “daha az alkol içmektir!” Bu seçeneğin yüzyıllar boyunca alkol tüketen halk arasında popüler olmadığı kanıtlanmış olsa da, bilimsel çevrelerde en etkili yöntem olarak kabul edilmiştir^[1]Swift, R., & Davidson, D. (1998). Alcohol hangover: mechanisms and mediators. Alcohol health and research world, 22(1), 54.^[2]Weathermon, R., & Crabb, D. W. (1999). Alcohol and medication interactions. Alcohol Research & Health, 23(1), 40.^[3]newsweek.com^[4]theconversation.com.