Bugün Türkiye için Limit Aşımı Günü! Doğanın 2022 için bize sunduğu kaynakları bugün itibarıyla tükettik. Yılın geri kalanını bir sonraki yıldan ödünç alarak geçireceğiz. Ve bu borç hiçbir zaman bitmeyecek…
Limit Aşımı Günü Nedir?
Dünya Limit Aşımı Günü, belirli bir yılda insanlığın ekolojik kaynaklara ve hizmetlere olan talebinin, Dünya’nın o yılda yeniden üretebileceğini aştığı tarihi işaret eder. Bu açığı, ekolojik kaynak stoklarını tasfiye ederek ve başta karbondioksit olmak üzere atmosferde atık biriktirerek koruyoruz. Dünya Limit Aşımı Günü, karar vericilere insan ekonomisinin Dünya’nın ekolojik sınırları içinde çalışmasına yardımcı olacak bir araç menüsü sağlayan uluslararası bir araştırma kuruluşu olan Global Footprint Network tarafından hesaplanıyor.
Küresel Ayak İzi Ağı, her yıl için Dünya Aşım Günü tarihini belirlemek adına, o yılın dünyanın biyolojik kapasitesinin insanlığın ekolojik ayak izini sağlamaya yettiği gün sayısını hesaplar. Yılın geri kalanı, küresel aşırılığa karşılık gelir. Dünya Limit Aşımı Günü, gezegenin biyolojik kapasitesinin (Dünyanın o yıl üretebileceği ekolojik kaynak miktarı), insanlığın ekolojik ayak izine (insanlığın o yıl için talebi) bölünmesi ve bir yıldaki gün sayısı olan 365 ile çarpılmasıyla hesaplanır:
(Dünyanın Biyolojik Kapasitesi / İnsanlığın Ekolojik Ayak İzi) x 365 = Dünya Limit Aşımı Günü
Ülkelerin Limit Aşım Günleri
Bir ülkenin limit aşımı günü, tüm insanlık bu ülkedeki insanlar gibi tüketirse, Dünya Limit Aşımı Günü’nün düşeceği tarihtir. 1961’den 2018’in son veri yılına kadar ekolojik ayak izi ve biyokapasite verilerini içeren Ulusal Ayak İzi ve Biyokapasite Hesaplarının 2022 edisyonunu kullanarak 2022’de ülke limit aşımı günleri belirlenir. Tipik olarak, BM’nin raporlama süreci nedeniyle en son veri yılı ile günümüz arasında üç ila dört yıllık bir gecikme vardır. Örneğin, 2022 edisyonunu kullanarak (2018 verileriyle birlikte) İsviçre’nin 2022 limit aşım gününü ele alalım:
- İsviçre için Ekolojik Ayak İzi kişi başı 4,35 gha’dır. (2018’de)
- Küresel biyokapasite kişi başına 1,6 gha’dır. (2018’de)
Bu nedenle, herkes İsviçreli gibi yaşasaydı (4.35/1.6) = 2.75 Dünya alırdı. VEYA
İsviçre’nin limit aşımı gününü yılın 365 * (1.6/4.35) = 133. günü olarak belirleyebiliriz. 2022’nin 133. günü, 13 Mayıs, İsviçre’nin Limit Aşımı Günü’dür.
Türkiye Limitleri Aştı !
Dünya Limit Aşımı Günü 2020 yılının ilk döneminde alınan Covid-19 önlemleri sayesinde önceki yıla göre 3 hafta daha ileriye, 22 Ağustos’a ötelendi. Bunda en büyük etken tabii ki hayatın kısa bir dönem için de olsa tam anlamıyla durması, dolayısıyla enerji talebindeki düşüşün emisyonları geriletmesi idi. Fakat yeni normallere alışınca 2021’deki limit aşımı günü gerileyerek 29 Temmuz olarak açıklandı. 2022’de bir gün daha geriledi ve 28 Temmuz oldu. Bu yıl Türkiye için 22 Haziran! Biz bugün 2023’ün kaynaklarını tüketmeye başladık bile…
Her yıl ekolojik sınırlarımızı aşarak ekosistemlerin tamamen çökme ihtimalini daha da öne çekiyoruz. Ağaçları yeniden büyümelerine izin vermeden kesiyor, denizler ve ormanların emebileceğinden daha fazla karbondioksit üretiyor, balık stoklarını daha kendilerini yenilemeden tüketiyoruz. Dünya bizi taşımaktan çok yoruldu artık…
WWF-Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli 2012 yılında Türkiye’nin 1,5 Dünya varmış gibi yaşadığına dikkat çekerek, “O yılki verilere göre dünyadaki herkes bir Türkiyeli gibi tüketse 2030’da iki gezegene ihtiyaç duyulacaktı. Dünya Limit Aşımı Günü, iklim değişikliğini durdurmak, ormanlarımızı, denizlerimizi, tatlı su kaynaklarımızı ve canlı yaşamını korumak için bireysel, ulusal ve küresel düzeyde ne kadar acil harekete geçmemiz gerektiğini hatırlatan bir çalar saat” diye sözlerine devam etti. Pasinli, “Yalnızca bir dünyamız var. Onun çizdiği sınırlar içinde yaşamayı öğrenmezsek, bu gezegen bizim için yaşanılabilir bir yer olmaktan çıkacak. Tüketim biçimlerimizi değiştirmeli, sürdürülebilir üretim şekillerini benimsemeli, fosil yakıtlara bağımlılığımızı aşamalı olarak azaltmalı, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmeli, kısaca dünyamızı insanlık için yaşanabilir bir yer haline getirmek için canla başla çalışmalıyız. WWF-Türkiye, ekolojikayakizim.org adresinden herkesi kendi ayak izini hesaplamaya davet ediyor ve ayak izini küçültmek için kişiye özel önerilerde bulunuyor” dedi ve değişimi nasıl hızlandıracağımıza dair ipuçları verdi.
Bu gidişatı durdurabilmek imkansız değil. Limit aşımını her yıl sadece 4,5 gün ileriye atmayı başarabilirsek 2050’de tek bir gezegenin sağladığı kaynaklar bize yetebilecek. Limit Aşımı tarihini dünyadaki gıda atığını yüzde 50 azaltarak 11 gün, küresel karbon ayak izimizi yüzde 50 azaltarak 89 gün ileriye atabiliriz. Birlikte hareket edersek bu gidişat tersine dönebilir! Yeter ki tükettiğimizin geleceğimiz olduğunun bilincine varalım. Tüketirken tükeniyoruz… Farkında mısınız? [1]“Bugünden İtibaren Doğaya Borçluyuz” https://www.wwf.org.tr/[2]overshootday.org[3]Öne Çıkan Görsel: besustainable.coop
Nasıl Atıf Yapılır:
[cite]
Kaynaklar ve İleri Okuma
| ↑1 | “Bugünden İtibaren Doğaya Borçluyuz” https://www.wwf.org.tr/ |
|---|---|
| ↑2 | overshootday.org |
| ↑3 | Öne Çıkan Görsel: besustainable.coop |
