Kadim Bir Meditasyon Tekniği: Vipassana

Meditasyon yapmanın birçok yolu vardır. Bu yollardan birisi, içgörü meditasyonu olarak da bilinen Vipassana meditasyonudur. Vipassana meditasyonu veya diğer bir deyişle içgörü meditasyonu, Budizm’in en eski düşünce okulu olan Theravada’dan gelir ve her şeyi olduğu gibi görmeye odaklanır.

Vipassana, dünyayı bir sükunet ve farkındalık haliyle gözlemleyerek, olayları gerçekte oldukları gibi anlamaya çalışmaktır. Bazı meditasyon türlerinde belirli bir nesneye veya mantraya odaklanılır. Vipassana meditasyonunda ise nihai hedef, bilinç kullanarak ve yıllarca pratik yaparak, kişinin gerçeği görmesini engelleyen dikkat dağıtıcı unsurları ortadan kaldırmaktır. Bu meditasyon sayesinde kişi, Budist felsefelerinin ortak amacı olan kurtuluşa erişebilir.

Diğer meditasyon türlerinde olduğu gibi, Vipassana meditasyonunun da depresyon ve kaygıyı azaltmak dahil sağlık üzerinde birçok faydası olabilir.

Bu yazımda, Vipassana meditasyonunun ne olduğundan, neleri içerdiğinden ve bu tekniğin nasıl yapılacağından bahsedeceğim.

Vipassana Meditasyonu nedir?

Vipassana kelimesi “içgörü” anlamına gelir.  Bu nedenle, Vipassana meditasyonu, içe doğru zihne, bedene veya her ikisine dönerek her şeyi gerçekte olduğu gibi görmeye odaklanır.  Tekniği uygulayanlar bilinçli bir şekilde konsantrasyonlarını artırarak, düşüncelerinden dikkat dağıtan unsurları arındırmaya çalışırlar. 

Amaç, tüm dikkat dağıtıcı unsurların nihai olarak ortadan kaldırılması ve bir kurtuluş veya aydınlanma durumuna ulaşmayı mümkün kılmaktır.

Vipassana Meditasyonunun Kökeni

Vipassana, binlerce yıllık bir Budist geleneği olan Theravada’dan gelse de, bu meditasyon tekniği oldukça yenidir. Başlangıçta meditasyonu uygulayanlar keşişler ve rahibelerdi. Ancak, 20. yüzyılın başlarında Myanmar, İngilizlerin egemenliği altındaydı ve sömürge bir ülke olarak yerel kültürü ve gelenekleri tehdit altındaydı. Bu sebeple, Budist liderler birçok Budist geleneğini canlandırmaya ve bunları halka öğretmeye karar verdiler. Böylelikle sıradan insanlar bu tekniği öğrendi ve bu teknik Vipassana meditasyonu olarak bilinir hale geldi. Vipassana meditasyonu, zamanla Asya ve Amerika Birleşik Devletleri’ne de yayıldı.

Vipassana Meditasyonunun Faydaları

Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlık Merkezi, meditasyonun genel olarak aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli faydalar sağlayabileceğini bildirdi:

•  Bazı kaygı belirtilerini hafifletmek
•  Bazı durumlarda kan basıncını düşürmek

•  Bazı menopoz semptomlarına yardımcı olmak
•  Kanserle yaşayan insanlar için yaşam kalitesini artırmak ve ruh sağlığını iyileştirmek

Ayrıca araştırmacılar Vipassana meditasyonunu özel olarak test ettiler ve sağlık üzerindeki potansiyel faydalarını araştırdılar. Çalışmalar küçük çaplıydı ve katılımcı sayısı da azdı. Dolayısyla Vipassana meditasyonunun tüm olası faydalarını doğrulamak için daha büyük ölçekli çalışmalar gereklidir.

Bilişsel Performans Üzerinde Etkileri 

2019 yılında yapılan küçük çaplı bir araştırmada, katılımcılara verilen bir görevden önce Vipassana meditasyonunda yetenekli kişiler ile meditasyon konusunda acemi olanlar karşılaştırıldığında beyin dalgalarında bir fark olduğu bulundu. Bu bulgu, meditasyonun beynin çalışma şeklini değiştirebileceğini ve potansiyel olarak bilişsel performansı iyileştirmeye yardımcı olabileceğini düşündürtmektedir.

Hafıza Üzerindeki Etkileri 

2020 yılında yapılan küçük bir araştırmada ise, Vipassana meditasyonu yapanların uyurken farklı hafıza konsolidasyon kalıplarına sahip olduğunu buldu.  Araştırmacılar, düzenli meditasyon yapanların beynin oksipital bölgesinde daha düşük yoğunlukta uyku iğciklerine sahip olduğunu buldular ve bunun hafıza söz konusu olduğunda meditasyonun uykuya benzer bir işleve hizmet ettiği anlamına gelebileceğini düşündüler. Uyku iğcikleri, hızlı olmayan göz hareketi (REM olmayan) uykusu sırasında ortaya çıkan bir tür beyin dalgasıdır.

Kanserle Başa Çıkmada Meditasyon Etkili Olabilir mi?

Diğer meditasyon türlerinde olduğu gibi, Vipassana meditasyonunun da kanser tedavisi sürecinde bazı faydaları olabilir. 2020 yılında yapılan küçük bir çalışma, 1 aylık eğitimden sonra 1 ay boyunca Vipassana meditasyonu uygulamanın etkilerine baktı. Deneme süresince, uygulama grubundaki katılımcılar, müdahalenin olmadığı katılımcılara göre stres ve psikososyal işlevsellik ölçümlerinde önemli ölçüde daha fazla iyileşme gösterdiler.

Yapılan çalışmada elde edilen sonuçlar, Vipassana meditasyonunun kanserli kişilerde yaşam kalitesini artırabileceğini veya stresi azaltabileceğini göstermektedir.

Vipassana Meditasyonunun Riskleri

Vipassana meditasyonu, fiziksel zarara neden olması muhtemel olmayan düşük riskli bir aktivitedir. Ancak istisnai olarak, bir kişinin meditasyonu tıbbi bakım yerine kullanmasının elbette ki zararı olacaktır. 

Bununla birlikte, herhangi bir meditasyon tekniğinin zihinsel sağlık açısından yan etkileri olabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu yan etkiler, kişinin sessizce düşünceleriyle meditasyon yaptığı sırada, önceden var olan zihinsel sağlık problemleri daha belirgin hale gelebileceği için ortaya çıkabilir.

2017 yılında yapılan ve 342 katılımcının olduğu bir çalışmada, 87 kişi meditasyonun olumsuz etkileri olduğunu bildirdi. Bu etkiler şunları içeriyordu:

• Kötüleşen anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu veya psikoz
• Manik belirtiler
• Baş dönmesi
• Bilinç

Bahsedilen etkilerin şiddeti değişikendi, ancak çoğu geçiciydi ve insanların meditasyonu bırakmasına veya tıbbi yardım almasına neden olmadı.

Vipassana Meditasyonu Nasıl Yapılır?

Vipassana meditasyonu ile özgürleşmeye ulaşmak veya kurtuluşa ermek yıllar alır. Meditasyon, kısa sürede veya anlık mükemmel olmayı amaçlamaz. Vipassana’nın hedefi, uygulama ve sürekli gelişimdir.

Birçok meditasyon merkezi, Vipassana meditasyonu üzerine eğitim vermekte. Sizler de aşağıdaki adımları izleyerek bu meditasyon tekniğini deneyebilirsiniz:

• Meditasyonu yapmak için 10-15 dakika zaman ayırın.
• Dikkatinizi dağıtan birkaç unsurla pratik yapmak için rahat, sessiz bir yer bulun.
• Yere rahatça oturun. Normal nefes alın, ancak her nefese dikkat edin. Nefesleri saymaya, herhangi bir şeyi tasavvur etmeye veya belirli düşünceleri düşünmenize gerek yok.
• Bedende meydana gelen duyumlara ve zihne giren düşüncelere dikkat edin. Ortaya çıktıklarında, onları fark edin ve onları yargılamaya veya analiz etmeye çalışmadan zihninizden geçmelerine izin verin.
• Meditasyonun geri kalanında içsel bilince odaklanarak bu uygulamaya devam edin. Bir dikkat dağınıklığı ortaya çıkarsa, sakince dikkatin dağıldığını fark edin ve ardından dikkati yeniden nefese odaklayın.

Meditasyon ilk başta zor gelebilir, ancak her gün tutarlı bir şekilde meditasyonu yapmaya devam ederseniz, zamanla daha kolay olduğunu düşünmeye başlayacaksınız. 

Diğer Meditasyon Teknikleri ve Vipassana 

Kişi birçok farklı meditasyon tekniği uygulanabilir. Ancak, iki tür meditasyonu eş zamanlı olarak yapmanın pek işe yaradığı söylenemez. Bu nedenle, farklı zamanlarda farklı meditasyon tekniklerinin uygulanması daha faydalı olabilir. 

Vipassana dışındaki bazı meditasyon teknikleri:

Farkındalık meditasyonu: Vipassana’da olduğu gibi, bu teknik dikkat ve farkındalığa odaklanır ve kişinin herhangi bir özel mantra kullanmasını gerektirmez. Bununla birlikte, Vipassana daha çok dikkati içe çekmeye odaklanır.

Sevgi dolu nezaket meditasyonu: İnsanları başkalarına ve kendilerine karşı nazik, sevgi dolu düşünceler düşünmeye teşvik eder. Vipassana herhangi bir özel düşünce sürecini teşvik etmez.

Zen meditasyonu: Vipassana’ya benzer şekilde, Zen meditasyonu genelleştirilmiş farkındalık yaratmaya ve dikkat dağıtıcı unsurları en aza indirmeye odaklanır. Ancak Vipassana uygulamasından farklı olarak, kişi Zen seanslarında gözlerini kısmen açık tutar.

Transandantal meditasyon: Bu meditasyon, kişinin her seansta bir eğitmenin kendisine verdiği belirli bir mantrayı tekrarlamasını gerektirir. Vipassana meditasyonunda olduğu gibi, amaç aydınlanmadır, ancak önemli bir fark, bu meditasyon tekniğinde bir eğitmenden ders almak gerekmektedir. 

Harekete dayalı meditasyon: Çigong ve yoga gibi çeşitli meditasyon türleri, farkındalığı geliştirmek, nefes almayı kontrol etmek ve bir kişinin odağını içe çevirmesine yardımcı olmak için hareketi kullanır. Vipassana, belirli duruşları veya düşünceleri içermeyen sessiz, hareketsiz bir meditasyondur.

Özet Olarak…

Vipassana meditasyonu, Budist felsefesinden ve ruhsal uygulamalardan yararlanan birçok meditasyon biçiminden biridir. Diğer bazı tekniklerle karşılaştırıldığında nispeten yeni keşfedilmiş olsa da Theravada olarak bilinen en eski düşünce okullarından birinden gelir.

Vipassana, bir kişinin düşünceleri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmasına, dikkat dağınıklığını en aza indirmesine, odağını içe çevirmesine ve daha manevi bir yaşam geliştirmesine yardımcı olabilir. Uygulama, kişi tarafından standart tıp tedavilerinin yanında tamamlayıcı olarak kullanıldığında sağlık açısından da bazı faydalar sağlayabilir.

Vipassana meditasyonu sizin de dikkatinizi çektiyse, internette bulunan kaynaklar eşliğinde bu tekniği evde uygulayabilir, bir meditasyon merkezine gidebilir veya Vipassana eğitmeninden ek destekler alabilirsiniz. Böylelikle dikkatinizi dağıtan unsurlardan kurtularak odağınızı içe çevirebilmek için ilk adımı atabilirsiniz ^[1]medicalnewstoday.com.