Gökyüzüne Doğru Yükselmek: Dikey Tarım

Yanlış arazi kullanımı sonucu dünya arazilerinin %26’sı tahrip oluyor. Bu probleme sırasıyla; aşırı otlatma, ormansızlaşma, yanlış tarımsal faaliyetler ve toprağın yanlış kullanımı sebep olmaktadır. Dünyanın dört bir yanında uygulanagelen tarımsal sistemlerinin hızla değişen çevresel, demografik ve sosyoekonomik koşullara uyum sağlaması gerekiyor. Hadi gelin! konvansiyonel tarım anlayışına farklı bir pencereden bakın. Tarımsal üretimi kırsal alanlardan kentsel alanlara taşımayı hedefleyen bir tarım; Dikey Tarım

Ürünlerin verimliliğini arttırmak, zirai aktivite sonucu oluşan atıkları minimize etmek, tarım arazilerindeki kayıpları önlemek, kırsal alanla kentsel alan arasındaki bitkisel ürünlerin nakil sorunlarını gidermek, bitkisel üretimi mevsimsel sorunlardan arındırmak, ve en önemlisi su kullanımında tasarrufu sağlamak dikey tarımın ortaya çıkmasındaki temel faktörlerdir

Dikey tarım nedir ve neden önemlidir?

Günümüzde tarımsal üretimin gerçekleştiği alanlar, dünya yüzölçümünün yaklaşık olarak 1,5 milyar hektarını kapsamaktadır. Ancak artan nüfus ve kaynak ihtiyaçları ile ekilebilir arazi alanları hızla azalıyor. Tarım devriminden bu yana konvansiyonel tarım, önemli miktarda alan, su, gübre ve böcek ilacı gerektiren uygulamalara yönelmiştir. Buna karşılık, konvansiyonel tarım uygulamalarına alternatif çözüm olarak birçok strateji geliştirilmiştir. Bu stratejiler daha az alan, daha az su ve birim alan başına verimi artırmaya odaklanmıştır. Ayrıca tarımda kullanılan kimyasalların olumsuz etkileri nedeniyle, alternatif modern uygulamalar bu kimyasalları önemli ölçüde azaltmayı hedeflemiştir.

Bu alternatif modern uygulamalardan birisi de dikey tarımın geliştirilmesidir. Adından da anlaşılacağı gibi dikey tarım, üretimi yatay olarak değil dikey olarak genişletmeye dayanır. Dikey tarım ışık, sıcaklık, nem, karbondioksit konsantrasyonu, su ve besinler gibi büyüme faktörlerinin hassas bir şekilde kontrol edilmesini sağlayan çok katmanlı bir kapalı bitki üretim sistemidir.

Bu, güneş ışığından ve diğer dış koşullardan tamamen bağımsız olarak yıl boyunca mahsulün yetiştirilmesine ve üretilmesine izin verir. Gerçekten de dikey tarım, kontrollü koşullar altında büyümeyi ve gübrelemeyi optimize etmek için ekoloji ve fizyoloji içindeki anahtar kavramları kullanır. Örneğin fotobiyoloji, termo morfogenez, hidroponik ve genetik yetiştirme unsurlarının tümü dikey tarım sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Yatay tarımdan dikey tarıma geçişin faydaları, zorlukları ve dezavantajları

Avantajları…

• Sistem açısından bakıldığında, kapalı tasarım, yüksek düzeyde hijyen, sürekli izleme ve kimyasal olmayan dezenfeksiyonun kullanılmasıyla zararlıların ve hastalıkların girmesini önler ve mahsullere karşı güvenlik sağlar. Ayrıca son teknoloji hasat simülasyon modelleri ve yapay zeka ile birlikte sensörler ve görüntüleme teknikleri kullanarak, fiziksel emek ihtiyacını da azaltır.
• Dikey tarım, mahsullerle kaplı büyük dikey duvarlardan büyük hangarlara veya taşınabilen yeniden kullanılmış nakliye konteynerlerine kadar değişen tasarımlarla karşımıza çıkabilir. Sonuç olarak dikey tarım sistemleri, çok çeşitli büyüklükler içerebilir ve mekansal olarak bir sınırlama içermez yani istediğiniz yerde dikey tarım yapabilirsiniz.
• Ayrıca bu sistemin dikeylik unsuru besin ve su akışını da sağlayarak maliyetli kaynakların yeniden kullanılmasına yardımcı olur.
• Ekonomik açıdan bakıldığında, dikey tarım yakın alanların ihtiyaçlarını ele alarak topluluk odaklıdır ve bu da daha düşük bir fiyata gıda sağlayabilir. Dikey sistemler için yer seçimi, tüketiciler kentsel alanlarda erişebildiğinden veya yakın bölgelere ulaşım en aza indirilebildiğinden, üreticilerin nakliye maliyetlerini düşürmelerine de olanak tanır.

Dezavantajları…

• Bununla birlikte tasarım, çevresel ve ekonomik avantajlara rağmen, dikey çiftçiliğinde dezavantajları vardır. Dikey tarım, yüksek bir enerji gereksinimine sahiptir. Başarılı bir şekilde uygulanması ve geliştirilmesi için kapsamlı yatırım maliyetlerine ihtiyaç duyar. Ayrıca aşırı UV, ısı ve ozon kaynaklı bitki hasarı ile ilgili iç mekan sorunları, bitki büyümesi için öngörülemeyen etkilere sahip olabilir.
• Ek olarak dikey sistemlerin daha büyük bir ölçeğe uyarlanması zordur. Bunları inşa etmek ve sürdürmek maliyetlidir. Henüz topluluk ölçeğindeki popülasyonlardan daha geniş alanlar için yiyecek sağlama yeteneğini göstermediler. Bu gelişmekte olan tarım ülkeleri gibi gıda güvensizliği riskinin yüksek olduğu bölgelerde uygulamayı zorlaştıracaktır.

Hızla artan ve değişen bir dünyada dikey çiftçiliğin etkileri

Alternatif tarım uygulamalarının geliştirilmesi arasında dikey tarım, mevcut tarım politikalarının karşı karşıya olduğu birçok zorluk için umut verici bir çözüm sunmaktadır. Dikey sistemlerin daha büyük ölçekte kullanılabilmesi için daha fazla teknolojik ilerleme ve ekonomik yatırım gerekmektedir. Bununla birlikte, kademeli olarak daha fazla dikeylik uygulamak veya daha sürdürülebilir uygulamaları hedefleyen diğer uygulamalarla birleştirmek umut verici olabilir. Örneğin, dikeyliğin bir arada ekilmesi gibi diğer uygulamalarla kombinasyonu, daha sürdürülebilir gıda sistemleri geliştirmek için özellikle faydalı olabilir.

Teknolojik ilerlemeyi dikey sistemlere dahil etmek de, neredeyse bağımsız olarak çalışabilen otomatik sensörler ve makineler ile umut vaat ediyor. Gen düzenleme ve bitki genom modifikasyonlarında ki ilerlemeler, aynı zamanda daha hızlı, daha büyük ve daha sağlıklı mahsullerin elde edilmesini sağlayarak dikey tarımın zaman içinde daha fazla ürün üretmesini sağlayacaktır.

Tarım tarihi boyunca, tarım sistemleri tipik olarak geniş arazilere yayılmıştır, ancak ekilebilir arazilerdeki azalma ve artan nüfusun barınma sorunu, bu tür stratejilerin yeniden gözden geçirilmesi gerektiği anlamına gelir ve dikey tarım geleceğe umutla bakmakta büyük bir rol oynayabilir ^[1]www.azolifesciences.com.

DOI: scientiaturcica.com/10.5922/SCITUR.2022.022